Tuesday, December 30, 2008

Hamide-Halit Camlica, After Hajj Visit, Gundogdu, Izmit

Hamide-Halit Camlica, After Hajj Visit, Gundogdu, Izmit

Hamide & Halit Camlica have gone to Mecca, Saudi Arabia for becoming Hadjis. It is generally habitual for Hadji Candidates paying visit to some close friends and relatives for getting their approvals and releasing some wrongdoings and guilty if ever done towards them, it is called as “helallik: getting blessings”. When fresh Hadjis arrived home, in return they are visited for acquiring good deeds that Hadjis were so close to those Highly Sacred & Holy Places during Mecca Pilgrimage Days.

Hadjis return home with some goods regarded as sacred such as rosaries, dates, silver like rings, prayer caps, incense and incensory and Zamzam Water. Zamzam Water and dates are offered and rosaries, rings and caps are given away and incenses are burnt in incensory during visit hours.

Hajj: The Hajj [Arabic: جح‎], in Turkish Hac, is a pilgrimage to Mecca [Makkah, in Turkish Mekke]. It is the largest annual pilgrimage in the world. It is the fifth pillar of Islam, an obligation that must be carried out at least once in their lifetime by every able-bodied Muslim who can afford to do so. It is a demonstration of the solidarity of the Muslim people, and their submission to Allah. The pilgrimage occurs from the 8th to 12th day of Dhu al-Hijjah, the 12th month of the Islamic calendar.

Mecca: It is also spelled Makkah, Arabic: مكة‎ Makka in full: Makka al-Mukarrama Arabic: المكرمة مكّة ‎, literally: Honored Mecca], in Turkish Mekke, is a city in Saudi Arabia. Home to the Masjid al-Haram, it is the holiest city in Islam and plays an important role in the faith.

Hadji: one who has paid a visit to Mecca during Pilgrimage Month before Holy Sacrifice Bairam or Eid ul-Adha.

Zamzam Water: The Well of Zamzam [or the Zamzam Well, or just Zamzam; Arabic: زمزم, in Turkish Zemzem Suyu] is a well located within the Masjid al Haram in Mecca, 20 meters east of the Kaaba, the holiest place in Islam. According to Islamic belief, it was a miraculously-generated source of water from Allah [The God], which began thousands of years ago when Abraham's infant son was thirsty and Archangel Gabriel, under order from Allah touched the ground with the tip of its wing causing water to gush out. Millions of pilgrims visit the well each year while performing the Hajj or Umrah [Umre] pilgrimages, in order to drink its water.

Some information is taken from Wikipedia.org. With Courtesy of Wikipedia.org: http://en.wikipedia.org/wiki/Zamzam & http://en.wikipedia.org/wiki/Hajj.

© Copyright 1999-2000-2009.
http://erkankiraz.blogspot.com/. Pictures, Documents, Materials, Stories, Ottoman Archives, Turkish Republic Archives or Other Information & Knowledge in this page may not be reproduced in any form without expressed written permission from Erkan Kiraz, nor may it be sold or otherwise transferred to a third parties.

For whatever aims they could not be copied, recopied, distributed, redistributed, used or reused on any written documents, texts, undergraduate certificates, bachelor's degrees, bachelor's levels, books or in any kind of digital or electronically environments & media, either they are regarded as profit-gaining or non-profit gaining or educational purposes.

© Copy Righted to Erkan Kiraz, All Rights Reserved. Erkan Kiraz, Email:
erkankiraz@yahoo.com, provides all those stories at http://erkankiraz.blogspot.com/.

Oldtimer Pictures of Izmit - Izmit Eski Zaman Goruntuleri

Izmit, Old Timer Pictures By Erkan Kiraz – İzmit Eski Zama Görüntüleri, Erkan Kiraz
Ottoman era, Izmit Pier and Customs Office Check-Point, Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.

A postcard depicts the older Izmit Railway Station, which is seen from the eastrn side of it. On the wall of building hung the plate reads “Izmit”. Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.

This Postcard depicts older Izmit Railway Station Building, Edifice Buildings and Railway Lines from the upper side of a hill from the eastern point. Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.

This picture shows the basement digging inauguration praying & official ceremony for the Izmit Watch Tower, Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.
This picture is taken from top of a high building on the main older Railway Line Boulevard to the western section the boulevard, Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.
Who could imagine that this section of city was today’s Efe Gasoline Pumping Station? That small mescit [small mosque] is still keeping its life in spite of many exploits. The sea is just in front of buildings. Today along from eastern side until western side D-100 connection way has been passing by. The D-100 with its older name of E-5 has been constructed during the years of 1960s. Izmit, Turkey. © Copyright expired - Public domain. Data owned by
© Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.
This incredible picture portrays the seaside of those years of Customs Building. Where this building at today’s city map was and what was the fate of this building, I think nobody would remember it. Do you see the boats just at the lips of building? Maybe the connection was made by boats and we can see the sailors in front of building. Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.
This picture is taken from top of a high building on the main older Railway Line Boulevard to the western section the boulevard, Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.
Seaside and a fine stone building. As far as I remember the section has been served as an open movie run by Oguz Family. However I have not any idea what building was that the left side building. Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.
This building kept its life as National Museum for some time however today it is restorated and used a semi-museum building. It has endured many years by giving service to firstly Sultans of Ottoman Empire as a hunting mansion, later early years, when our great leader Mustafa Kemal Ataturk paid a visit to our city as a resting house and later years I have not any recorded information what aims it has been used. It has a great gateway from the western side and it has a nice pan aroma view towards to south, Bay of Izmit behind long cypress & pine trees. Once under these trees were so attractive; however last years those places were the safe refuge place of lovers at daytimes and alcoholics at nighttimes. For this picture I could only add that it gives us another opportunity to observe the area circled the this building. Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.

Another view from the Demiryolu [Railway] Boulevard. Over the years some of those fine plane trees have been killed by intentionally for the reasons of they are making shadows over the new concrete-iron apartment flats sequenced along the this Boulevard. Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.
You see the lined plane trees along the Demiryolu [Railway] Boulevard. It could be the front section today’s Ziraat Bankasi. Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.

Izmiters has gathered on the top of hills of Izmit for mass praying commemoration for the souls of martyrs and laid downed for the land. I have not any idea which hill was this place. Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.
There has been a hospital called "Millet Hastanesi: People's Hospital" at the hills of today’s Devlet Hastanesi [State Hospital]. Here this picture has been taking from the garden of this hospital to show the eastern side of city. Is not it a splendid pan aroma? Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.
This picture should be taken from the eastern side of Izmit Bay. It shows us today’s Yeni Cuma Mosque and behind the two big side-by-side buildings should be last years burnt down into rubble Turkish Monopoly Buildings with the aim of opening enough space for the new high rise of Metropolitan Municipality Building of Kocaeli. Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.
Bay of Izmit. I think the area of todays should be not functional intercity boat berth. We have filled some sections of bay with rubbles and ruins in order to reclaim some lands. It is pity but real. We exploit our surroundings with our own hands and nobody knows who real sinners are!, Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.
This picture, as all Izmiters would recognize, depicts the building that served for many years as preliminary school, “Yeni Turan Ilkokulu”. But for last years, it has lost completely its original shape and attraction. I am sure nobody pays any attention while standing still in front of this old-timer while waiting for their rush hours commuters. Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.
This building still keeps its life as National Museum. It has endured many years by giving service to firstly Sultans of Ottoman Empire as hunting mansion, later early years, when our great leader Mustafa Kemal Ataturk paid a visit to our city as a resting house and later years I have not any recorded information what aims it has been used. It has a great gateway from the western side and it has a nice pan aroma view towards to south, Bay of Izmit behind long cypress & pine trees. Once under these trees were so attractive, however last years those places were the safe refuge place of lovers at daytimes and alcoholics at nighttimes. Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.

This picture is taken from older Istasnyon Oteli [Hotel Station], which ones was tact and living however today it is left to its fate, Izmit, Turkey.

© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.

This picture depicts the section today as all Izmiters know the new high rise auto flatted parking lot behind the old Municipality Building. The group posed is cities those times modern fire-fighters mobilized with cab-converted vehicles. Izmit Municipality Firemen Department Mobilized Team in front of new Fire Figthing Cabs, Izmit, Turkey.

© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.

This picture depicts the section today as all Izmiters know the new high rise auto flatted parking lot behind the old Municipality Building. The group posed is cities those times modern fire-fighters mobilized with cab-converted vehicles. Izmit Municipality Firemen Department Mobilized Team in front of new Fire Figthing Cabs, Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.

Celebrating Anniversary of Republic Day, a Celebration Archbridge decorated with flowers, flags and a text read as “Long Live Ghazi [War Veteran, Mustafa Kemal Ataturk] on older Railway Line Boulevard, Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.

The Band Team of Izmit Municipality is at a official march in front of Yen Turan Primary School on the Inonu Street, Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.

The Band Team of Izmit Municipality in front of a building, decorated with text “Yasasin Halazkar Gazi: Long Live Savour Ghazi [War Veteran]” meaning Ghazi Mustafa Kemal Ataturk, who is founder of Turkish Republic.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.

The mosque is Yeni Cuma Mosque from the narrow road under the older Railway Line Boulevard crossed with today’s Alemdar Street to the south, Izmit, Turkey.

© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.

This no-ended short road is today’s the one behind the Hotel Asya, to the north, Izmit, Turkey.

© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.

A Winter time picture taken at around older Railway Line Boulevard, Izmit, Turkey.

© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.
People alongside of Older Railway Line Boulevard, Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.
Hurriyet Street, Izmiters crammed in front of Sumerbank Izmit Branch, Izmit, Turkey.
© Copyright expired - Public domain. Data owned by © Erkan Kiraz. erkankiraz@yahoo.com.

© Copyright 1999-2000-2009. http://erkankiraz.blogspot.com/. Pictures, Documents, Materials, Stories, Ottoman Archives, Turkish Republic Archives or Other Information & Knowledge in this page may not be reproduced in any form without expressed written permission from Erkan Kiraz, nor may it be sold or otherwise transferred to a third parties.

For whatever aims they could not be copied, recopied, distributed, redistributed, used or reused on any written documents, texts, undergraduate certificates, bachelor's degrees, bachelor's levels, books or in any kind of digital or electronically environments & media, either they are regarded as profit-gaining or non-profit gaining or educational purposes.

© Mr. Erkan Kiraz, Email:
erkankiraz@yahoo.com provides all those stories at http://erkankiraz.blogspot.com/.

Monday, December 29, 2008

Ottoman Archives –Osmanli Arsivleri

Ottoman Archives –Osmanlı Arşivleri

I have searched and traced Ottoman Archives with some criteria of such as listed below; Akmeşe [Armash, Armasha, Armenian District, Izmit], Arslanbeg [Izmit], Arslanbey [Izmit], Aya Barbara [Santa Barbara, Ste Baré, Aya Varvara, Izmit], Bahcecik [Bahchejik, Baghchajik, Baghchejik, Baghtchedjik], Bardizag [Bahchejik, Baghchajik, Baghchejik, Baghtchedjik], Büyük Derbent [Izmit], Çingeneler [Gypsies], Derbent [Izmit], Derince [Darinje, Derindje, Dérindjé], Drama [Greece], Ermeni [Armenian], Ermeniler [Armenians], Fransız [French], Fransız Fenerler Mektebi, [French Frers School, Izmit], Fransızlar [Frenches], Fulacık [Mihalic: Greek Roum Town, Karamursel, Izmit], Gündoğdu [Mihalic: Greek Roum Town, Izmit], Havra [Sinagogue], Imre Thököly [Imre Thokoly], İngiliz [British], Ismid [Izmit], Ismidt [Izmit], İtalyan [Italian], İzmit [Nicomedia, Nikomedia], Izmit[Izmit], Karatepe [Izmit], Kilise [Church], Kırım [Crimea], Kız Derbent [Izmit], Kızderbent [Izmit], Köstence [Constanta, Romania], Kullar [Izmit], Leh [Polish], Macar [Hungarian], Macarlar [Hungarians], Manastır [Monastary], Maşatlık [Ottoman Jewish Cemetary or aka Christian Cemetery], Merdigöz [Acıkoy: Armenian Town, Karamursel, Izmit], Mihalic [Gundogdu Town, Izmit], Misyoner [Missionary], Mübadil [Exchange Imigrant], Muhacir [Izmit], Nicomedia [Izmit], Nikomedia [Izmit], Ovacık [Izmit], Pandaleymon [St. Panteleon, Aya panteleimon], Papaz [Priest, Pastor], Polonya [Poland], Romanya [Romania], Rum [Greek origin Ottomans], Santa Barbara [Santa Barbara, Ste Baré, Aya Varvara, Izmit], Selanik [Greece], Tatar [Tatar], Tekeli İmre [Imre Thokoly], Tepeköy [Tepekoy Roum Town, Karamursel, Izmit],
Ulah [Hungarian], Yahudi [Jewish] & Yuvacık [Izmit].

to get some historic records on peoples, Ottoman non-Muslim Societies, Ottoman Armenians, Ottoman Roums, Ottoman Jews, Hungarian Refugees, Polis Immigrants, Bulgarian Exchange Turkish Immigrants, Romanian Exchange Turkish Immigrants, Greece Exchange Turkish Immigrants, Crimean Tatars, Immigrant Gypsies, French Missionaries, Churches & Schools, Roum Orthodx Churches, Armenian Protestant or catholic Churches, Jewish Sinagogues, Roum, Armenian & Jewish Quarters for the city of Izmit and its surrounding places during Ottoman Empire & Republic of Turkey’s early years.


Akmese [Armas, Armasha] Izmit - Akmeşe [Armişe] İzmit

Tarih: 21/11/1918, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.12, Yer No: 37.23..5, İzmit'teki Armişe (Akmeşe) Yetimhanesi’ndeki Ermeni Çocuklar’ın Patrikhane'ye teslim edildiği.


Armenians Izmit- Ermeniler İzmit

Tarih: 24/L /1328 (Hicrî) [28.10.1910], Dosya No:424, Gömlek No:1328/L-15, Fon Kodu: İ..HR., Amerikan Bord Misyoner Cemiyeti'ne aid İzmit'e tabi Bahçelik karyesindeki Mekteb muallimlerine mahsus ebniyenin vergiden muafiyeti.

Tarih: 13/Ca/1331 (Hicrî) [20.02.1913], Dosya No:160/-2, Gömlek No:4, Fon Kodu: DH.İD.., İzmit sancağı Bahçecik nahiyesinde mukim Amerikan Mektebi müdürü İngiltere tebeasından Doktor Dopren Çembirs'ın Dut Bahçesi'ne bazı şartlar dahilinde bina inşa edebileceği.

Tarih: 30/08/1915, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.12, Yer No: 35.6..6, İzmit'te Maraşyan Karabet Efendi'den metruk binanın Adliye Dairesi’ne verilmesi.

Tarih: 11/11/1915, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.10, Yer No: 1.1..16, Luyen Kara Vekilyan'ın İzmit'te oturan akrabası Ermenak Serapyan'a emval-i metrukesinden mal verilmesine dair dilekçe gönderdiği.

Tarih: 14/12/1915, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 7.5..2, İzmit - Bahçecik'te iskan edilen muhacirlerin tohumluk zahire isteği.

Tarih: 0/0/1916, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 8.7..8, Selanik Vilayeti Vodine Kasabası muhacirlerinden Ruşen Paşazade Naci Bey'in İzmit'in Bahçecik Nahiyesi’nde iskan olunması.

Tarih: 19/01/1916, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 9.21..3, “Ermenilerin Tehciri” üzerine “metruk kalan İzmit'teki emval-i metrukenin muhacirlere dağıtılması”.

Tarih: 17/08/1916, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.74, Yer No: 64.6..14, Dahile sevk olunmak üzere İzmit'e gönderilen Ermeniler ile diğer şahısların iaşe ve sevk masraflarının ödenmesi.

Tarih: 06/12/1916, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 9.17..9, Mezbüre Hanımın Bahçecik'te iskan edilmek üzere eline verilip İzmit'e gönderildiğine dair bir kaydın bulunup, bulunmadığının tahkik edilmesi.

Tarih: 18/04/1917, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.14, Yer No: 73.4..5, İzmit ve civarı halkından olan kimsesiz Ermeni çocuklarının Balıkesir Darüleytamı'na gönderilmesi.

Tarih: 18/10/1917, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 11.31..20, İzmit - Bahçecik'te kardeşi Ahmet Bey'le müştereken ikamet eden Şerife Ulviye Hanım'ın aynı ev hakkındaki anlaşmazlıklarının mahalli yargı mercilerince halledilmesi.

Tarih: 25/11/1918, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 13.42..1, Sürgün’den İzmit'e dönen Ermeniler’in durumlarına göre gerekli işlemlerin yapılması.

Tarih: 18/03/1919, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.74, Yer No: 68.38..15, İzmit'deki Arap, Rum ve Ermeniler için gönderilen havalename.

Tarih: 30/04/1919, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 13.47..2, İzmit'ten Tehcir edilen şahıslara ait olup, Muhacirin ve Mültecilerin İskanı’na verilen emval-i gayr-i menkullerine ait kira bedellerinin, muhacirin tahsisatından ödenmesi.

Tarih: 13/05/1920, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 15.58..5, İzmit tüccarlarından Aleks Balutyan'ın Tehcir sırasında satılan emval-i metruke bedelinin gönderildiği.

Tarih: 16/10/1923, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 16.67..23, Harb-i Umumi’de İzmit'in Bahçecik Nahiyesi’ne geçici olarak yerleşen Lazistan Mültecileri’nden Hasan Hilmi ve arkadaşlarının buralarda kendilerine emval-i metrukelerden arazi verilmesine dair istekleri.

Tarih: 03/09/1924, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 19.93..6, İzmit -Bahçecik'deki muhacirlerin iskan müdürü tarafından tehdit edildiğinin araştırılması.

Tarih: 14/11/1926, Sayı:, Dosya: 8817M, Fon Kodu: 30..10.0.0, Yer No: 99.639..18, Eski İzmit muhasebecisi Agop Kalfayan'ın tekrar yurda dönmesine izin verilmesi isteği.

Aslanbey [Arslanbeg] District Izmit - Aslanbey İzmit

Tarih: 16/10/1917, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 11.31..11, İzmit - Arslanbey Köyü arazisinde Şumnu Muhacirleri’ne tahsis edilen yerlere Trabzonlu Mülteciler’in tecavüzünün vaki olmadığı.


Aya Panteleymon, St. Panteleon, Izmit - Aya Pandelmon, İzmit

Tarih: 10/Za/1274 (Hicrî), [22.06.1858, Salı], Dosya No:72, Gömlek No:4333, Fon Kodu: C.. ADL, İzmit kasabası dışında Aya Pandelmon namındaki ve sair bir çok yerlerdeki harab kiliselerinin yazılı şart ve kayıdlarla tamirlerine müsaade olunduğu. g.tt

Tarih: 01/M /1316 (Hicrî), [21.05.1898],Dosya No:139, Gömlek No:5, Fon Kodu: Y..PRK.ASK. Rus Sefiri Nelidof'un İzmit'teki Rum manastırını ziyareti ve Dersaadet'e dönmesi.

Tarih: 22/10/1948, Sayı:, Dosya: 3.BÜRO, Fon Kodu: 490..1.0.0, Yer No: 598.69..2. Yenidoğan Camii Yaptırma Derneği'ne yardım edilmesi.


Bahcecik Immigrants Izmit - Bahçecik Muhacirleri İzmit

Tarih: 14/12/1915, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 7.5..2., İzmit - Bahçecik'te “iskan edilen muhacirler”in tohumluk zahire isteği.

Tarih: 20/09/1915, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.12, Yer No: 35.6..20, İzmit -Bahçecik'te bulunan “Fabrika Malları”nın nakli hususunda yeni neşrolunacak tasfiye kanununun beklenmesi.

Tarih: 11/10/1934, Sayı: 2/1398, Dosya: 132-140, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 48.69..16, İzmit'in Bahçecik bucağından Mehmet oğlu Zihni'ye satılacak tarla hakkında kararname.

Tarih: 17/04/1935, Sayı: 2/2348, Dosya: 69-122, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 53.28..4, Prof. B. Granigg ile Kirk'e İzmit ve Bahçecik Yasak Bölgeleri’nde bitümlü şist madeni arama izni verilmesi.


Derbend Town Izmit - Derbent [Derbend] İzmit

Tarih: 15/06/1924, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.12, Yer No: 41.49..17, Kocaeli'nin Pelitözü ve Derbend köylerinde inşa edilecek evler için muhacirlere yapılacak yardımın İzmit Mıntıkası Muhasebeciliği'ne tebliğ edildiği.


Greek Turkish Exchange Immigrants - Yunanistan Mübadil Muhacirleri

Tarih: 23/03/1924, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.14, Yer No: 76.29..11. İzmit'ten Selanik'e hareket eden Sulh Vapuru'na Samsun'a gideceklerin bindirilmesi.

Tarih: 27/03/1924, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 17.80..4, [Yunanistan] Drama'nın Nursetli, Şimşirli, Zagriç köylülerini İzmit'e ve Karamanlı, Bucak, Himmetli, Bektaş köylülerini de Mudanya'ya göndermek istemeyen Drama Tali Komisyonu'nun ikaz edilmesi.

Tarih: 01/04/1924, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.14, Yer No: 76.30..13. Drama'dan trenle gelen Arif oğlu Ahmet'in İzmit'te bulunan oğlu Mehmet'in yanına sevkinin tebliği.

Tarih: 05/04/1924, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 17.81..3, Mübadele suretiyle [Yunanistan] Drama ve İskeçe'den gelerek İzmit ve köylerine iskan edilen muhacirlerin kullandıkları arazilerin durumu.

Tarih: 08/04/1924, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 17.81..14, [Yunanistan] Selanik'ten İzmit ve Samsun havalisine gelecek muhacir nakliyatı ile ilgili şifreli telgraf.

Tarih: 19/04/1924, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.14, Yer No: 76.30..20. Nilüfer Vapuru'yla İzmit'e gelen Dramalı Ali eşi Esma'nın hastalanarak hastaneye kaldırıldığı.

Tarih: 22/04/1924, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 18.82..24, [Yunanistan] Drama muhacirlerinden Abdulkadir oğlu Recep ve biraderi Hüseyin'in, İzmit'te iskanları.

Tarih: 24/04/1924, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 18.82..26, İzmit'te Ahmet Kemal'in iskan edildiği emval-i metrukeye ait haneye yerleşen Topçu Kaymakamı İsmail'in haneyi tahliyesi.

Tarih: 24/05/1924, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 18.84..11, [Yunanistan] Dramalı Molla Hüseyin oğlu Hafız Mustafa ve damadı ile aile fertlerinin İzmit'e gittikleri.

Tarih: 13/10/1924, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 19.97..4. Kocaeli'nin Gündoğdu köyüne sevkedilen Drama Muhacirleri’nin hane inşa edemediklerinden, iktisaden yardım yapılması. [Kocaeli’nin Gündoğdu [Muhaliç] Köyü’ne gönderilen Dama Göçmenleri’nin ev yapamdıklarından, maddi yardım yapılması; Çeviri: Erkan Kiraz. http://www.devletarsivleri.gov.tr].

Tarih: 01/11/1925, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.12, Yer No: 46.81..2, İzmit'te mukim Drama mübadillerinden Ramazan oğlu Ali Osman'ın iskan hakkından feragat ettiği için kendisine hane verildiği.

Tarih: 05/05/1925, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.12, Yer No: 44.70..2, İzmit'e bağlı Yeniköy'de iskan edilen Drama muhacirlerinden muhtaç olanlara hane inşaa edilebileceği.

Tarih: 09/02/1926, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.12, Yer No: 47.88..6, İzmit'te mukim Selanik mübadillerinden Hacı Hasan oğulları Ahmet, Halil ve Mustafa'nın oradaki mallarına ait tapu senetlerinin gönderildiği.


Gypsies Izmit – Çingeneler [Kıpti] İzmit

Tarih: 18/06/1925, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.12, Yer No: 45.73..7, Gümüşhane'de “sepet örmek”le iştigal eden Kıpti Muhacirler’in İzmit ve havalisine sevk edildiği.

Tarih: 23/08/1925, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.14, Yer No: 77.36..6, Trabzon'daki Kıptilerin İzmit'e sevkleri.

Tarih: 18/02/1926, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.12, Yer No: 47.88..21, İzmit'in Kozluk Mahallasi’nde meskun Siroz Kıptileri’ne Agasyon Çiftliği'nden arazi verilmeyeceği.


Hungarians – Izmit Seka Pulp & Paper Factories – Macarlar – İzmit Seka Kağıt Fabrikası

Tarih: 15/11/1938, Sayı: 2/9915, Dosya: 243-354, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 85.98..7, Macar tebasından Lorenz German'ın İzmit Selüloz ve 2. Kağıt Fabrikası inşaatında çalıştırılması ve adı geçen yere girmesine izin verilmesi.

Tarih: 10/05/1940, Sayı: 2/13435, Dosya: 243-525, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 91.43..15, Macar uyruklu 2 montörün İzmit Selüloz Sanayi müessesesinde çalıştırılması.

Tarih: 15/07/1941, Sayı: 2/16195, Dosya: 243-580, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 95.60..20, Macar ve Yugoslav uyruklu 6 yabancının Sapanca-İzmit su isalesi tulumba montajında çalıştırılmalarına izin verilmesi.

Tarih: 16/07/1943, Sayı: 2/20312, Dosya:, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 102.53..18, Macar uyruklu Faranç Tömpe'nin [Faranc Tömpe, Ferenc Tömpe] İzmit Selüloz Fabrikası'nda çalıştırılması.

Tarih: 11/10/1943, Sayı: 2/20734, Dosya:, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 103.74..19, Macar uyruklu Uzman Etienne Erdös'ün [] İzmit 2. Kağıt Fabrikası'nda çalıştırılmasına izin verilmesi.


Karatepe Town Izmit - Karatepe Köyü İzmit

Tarih: 01/06/1929, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.11, Yer No: 24.129..8, İzmit'in Karatepe Köyü’nden Kartal'a giderek birer hane işgal eden Şimşirli ve Nusretli Mübadiller’inin sayısı ve mali durumlarının bildirilmesi.


Romanian Turkish Immigrants - Romanya Mühacirleri [Romanya Göçmenleri]


Tarih: 08/02/1927, Sayı:, Dosya: 8128, Fon Kodu: 30..10.0.0, Yer No: 81.530..7, “Romanya Muhacirleri”nin Ankara'ya bağlı Polatlı kazası Alikulan Çiftliği’nde iskan edildikleri.

Tarih: 11/07/1932, Sayı:, Dosya: 9765, Fon Kodu: 30..10.0.0, Yer No: 116.809..3, Romanya, Bulgaristan ve Yugoslavya'dan gelecek “Muhacirler”.

Tarih: 13/12/1932, Sayı:, Dosya: 8140, Fon Kodu: 30..10.0.0, Yer No: 81.530..20, Romanya'dan gelen “Muhacirler’in İskanı”.

Tarih: 17/02/1935, Sayı:, Dosya: 8145, Fon Kodu: 30..10.0.0, Yer No: 81.531..4, Romanya'dan Türkiye'ye gelecek “Muhacirler için alınacak tedbirler”.

Tarih: 06/07/1937, Sayı:, Dosya: 102157, Fon Kodu: 30..10.0.0, Yer No: 123.879..7, “Mübadiller”e verilen “Tasfiye Kuponları”na yapılacak işlem hakkında 1771 sayılı Kanun'un 12. maddesinin açıklanması.

Original Ottoman Empire & Republic of Turkey Archives [It is in Turkish Language], if requested and wished might be reached on official site of http://www.devletarsivleri.gov.tr/source.cms4/index.asp?wapp=anasayfa. Email: The Catalog Search Page: katalog@devletarsivleri.gov.tr.

© Copy Righted To Erkan Kiraz. All Rights Reserved. Edited, arranged & done by Erkan Kiraz, Alikahya, Izmit, Turkey on Dec 29, 2008.

For whatever aims they could not be copied, recopied, distributed, redistributed, used or reused on any written documents, texts, undergraduate certificates, bachelor's degrees, bachelor's levels, books or in any kind of digital or electronically environments & media, either they are regarded as profit-gaining or non-profit gaining or educational purposes.

© Copyright 1999-2000-2009.
http://erkankiraz.blogspot.com/. Pictures, Documents, Materials, Stories, Otoman Archives, Turkish Republic Archives or Other Information & Knowledge in this page may not be reproduced in any form without expressed written permission from Erkan Kiraz, nor may it be sold or otherwise transferred to a third parties. Mr. Erkan Kiraz, Email: erkankiraz@yahoo.com provides all those stories at http://erkankiraz.blogspot.com/.

Derince At Ottoman Archives – Osmanlı Arsivleri’nde Derince

Derince At Ottoman Archives – Osmanlı Arşivleri’nde Derince

Older Derince [Darinje, Derindje & Dérindjé] Station Building Izmit [Kocaeli], Turkey

Today I will post only pictures I have taken of Derince, my hometown; the story of Derince will follow later on. This place is my birthplace. I have many memoires of this town. Today I have tried to go through the old traces of the past, history and as much as I could find something important recorded the scenes. History has lost or faded away behind today’s silly and meaningless concrete & iron building mentality. Here I believe my past, childhood and youghood are buried. I will give a try to dig out some memoires while I am looking at the each picture I have taken. [Written on Mar 15, 2001;
http://members.virtualtourist.com/m/tt/287a/#TL].

© Copy Righted To Erkan Kiraz. All Rights Reserved. Pictures Copyright 1999-2000-2009. Email:
erkankiraz@yahoo.com.

Derince At Ottoman Archives – Osmanlı Arşivleri’nde Derince

Tarih: 30/01/1918 (Miladî), Dosya No:2214, Gömlek No:7, Fon Kodu: HR.SYS, Romanya'daki Osmanlı Esirleri’ni Beynelmilel Salib-i Ahmer Heyeti adına Doktor Guillermin ile Yüzbaşı Stockar'ın ziyaret etmesinin İsviçre Hükümeti'nce uygun bulunduğu. İngiltere Hükümeti ile Osmanlı Devleti arasında imzalanan anlaşma gereğince Memalik-i Osmaniye'deki “Esir Karargahları”nı ziyaret edecek olan Felemenk memurlarının Dersaadet'e [İstanbul] gelmek istemeleri. Felemenk Sefareti Müsteşarı Paulus ile zevcesinin [İstanbul] Samatya Hastahanesi'ndeki İngiliz, Fransız ve Rus Esirleri’ni ziyaret edebileceklerinin bildirilmesi. Dersaadet'te [İstanbul] bulunan Sırp Esirler”in İsveç Sefareti Ataşemiliteri Wirsen tarafından ziyaret edilmesi talebi ile İstanbul'daki İngiliz ve Fransız Esirler’in Felemenk Sefareti memurlarınca ziyaret edilmesine izin verilmesi üzerine İngiltere'deki Osmanlı Esirleri’nin İsveç Sefareti memurları tarafından ziyaret edilmesinin taleb edilmesi. Isonso Cephesi’nde esir edilerek [İstanbul] Maltepe'de ikamet ettirilen 500 İtalyan Askeri’nin İspanya Sefareti'nden bir memur tarafından ziyaretine müsade edilmesi. Dersaadet Hastahaneleri ile Samatya Garnizonu’ndaki Savaş Esirleri’nin İsveç Sefareti memurlarından biri tarafından ziyaret edilmesine ve ufak tefek bazı şeylerin verilmesine izin verildiği. Natal'da Pietermaritzburg Esir Karargahı’nı ziyaret etmesi münasebetiyle İsveçli kumandan Unander'in muhtelif esir karargahlarıyla ilgili raporlarının gönderildiği. [İstanbul] Dersaadet'deki Romanyalı Esirleri ziyaret etmek için İspanya Hükümeti tarafından gönderilen Feliks Lazar ve zevcesine ait eşyaların gönderilmesi. Rusya'daki Osmanlı Esirleri ziyaretten dönen Danimarka Salib-i Ahmeri'nden [Kızıl Haç] De Cachecolide ile Dr. Lerse'nin müşahedelerinin gönderilmesi. İngiliz Askerlerin Esir bulunduğu Samatya [İstanbul, Kocamustafapaşa], Ayastefanos [Aya Stafenos, St. Stephan, Yeşilköy, İstanbul], Büyükçekmece [İstanbul], Bursa, İzmit, Derince [İzmit], Darıca [İzmit] ve Eskişehir'deki karargahları ziyaret edecek olan Felemenk Sefareti'nden Mösyö Menten ile diğer bir memura izin verilmesi.

Tarih: 25/05/1922, Sayı: 1612, Dosya: 152-4, Fon Kodu: 30..18.1.1, Yer No: 5.17..8. Garp Cephesi'nce inşa edilecek Azari Dekovil Hattı’na “gerekli malzemenin alımı” ile Trabzon ve Derince'deki malzemenin nakli için Müdafaa-i Milliye Vekaleti Bütçesi'ne ek ödenek konulması.

Tarih: 07/03/1923 (Miladî), Dosya No:236, Gömlek No: 11, Fon Kodu: HR.İM., Çekoslovak vatandaşı Madam Marie Noltsch'e ait Çınarcık Köyü yakınlarında ve İzmid-Derince arasında bulunan “arazisinin akıbeti” konusunda malumat talebinde bulunulması. (Fr., Osm.)

Tarih: 03/02/1926, Sayı:, Dosya: 15311, Fon Kodu: 30..10.0.0, Yer No: 152.75..11, “Anadolu Demiryolları”nın Derince'de bulunan “sularından donanmanın istifade etmesi”.

Tarih: 21/04/1926, Sayı:, Dosya: 1554, Fon Kodu: 30..10.0.0, Yer No: 153.80..4, Anadolu Demiryolları İdaresi'nin Derince'de bulunan “suyundan, donanmanın ücretsiz yararlanamayacağı”.

Tarih: 04/12/1927, Sayı:, Dosya:, Fon Kodu: 272..0.0.12, Yer No: 56.143..23, “Drama Mübadilleri”nden “Reşit oğlu Hasan ve arkadaşları”nın Derince'nin Tütün çiftliği'nde “yardım almamak şartıyla iskanları”nın uygun olduğu.

Tarih: 23/03/1928, Sayı:, Dosya: 2719, Fon Kodu: 30..10.0.0, Yer No: 28.159..4, İsmet Paşa'nın Derince Topçu Alayı'na hediye ettiği fotoğrafları.

Tarih: 22/07/1928, Sayı: 6889, Dosya: 66-35, Fon Kodu: 30..18.1.1, Yer No: 29.45..3, Mösyö Julius Rojenav ve Balkan Metal Kumpanyası'na satılmış olan “hurda gemiler”den çıkan “bakır ve pirinç kısımlar”ın nakli esnasında Derince ile Yarımca arasında batan vapurun içindeki enkazın ihalesi.

Tarih: 22/07/1928, Sayı: 6925, Dosya: 69-16, Fon Kodu: 30..18.1.1, Yer No: 29.46..19, Devlet Demiryolları İdaresi'ne ait olup B. E. Özerman Müessesesi'ne satılmış olan “hurda demir”in vapura yüklenmesine nezaret eden iki yabancının Derince'ye girmelerine izin verilmesi.

Tarih: 23/09/1928, Sayı: 7164, Dosya: 69-20, Fon Kodu: 30..18.1.1, Yer No: 30.58..18, Anadolu-Bağdad Demiryolu Hattı üzerindeki “Yasak Bölge”ye, “Derince İstasyonu ile Limanı”nın inşaatında görevli “yabancı uzman ve mühendisler”in, giriş çıkışlarının sınırlanması.

Tarih: 12/07/1930, Sayı: 9709, Dosya: 154-24, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 12.49..15, Derince, İzmit, Mersin, Haydarpaşa ve Samsun Demiryolları ile yapılan “zahire ve un nakliyatında ücret tenzilatı” yapılması.

Tarih: 16/07/1930, Sayı:, Dosya: 89A5, Fon Kodu: 30..10.0.0, Yer No: 101.652..5, Kocaeli Derince'de “Askeri Barut Deposu”nda “patlama olduğu”.

Tarih: 22/12/1930, Sayı: 10371, Dosya: 243-71, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 16.82..14, Derince'de yaptırılan Enjekte Fabrikası'nda “kontre metre” olarak Meritz Schmit'in istihdamı.

Tarih: 09/08/1931, Sayı: 11602, Dosya: 243-86, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 22.58..4, İtalya tebaasından Çeroti Antonya'nın, “liman tamiratı” için “3 ay müddetle” Derince'ye girmesine izin verilmesi.

Tarih: 14/09/1931, Sayı: 11720, Dosya: 143-89M, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 23.64..2, Derince'de kurulan Ahşap Travers Enjekte Fabrikası'nı işleten Libş'in “4 ay daha” çalıştırılması.

Tarih: 31/01/1932, Sayı: 12222, Dosya: 155-69, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 25.7..19, Derince'deki Ahşap Travers Enjekte Fabrikası “kazanlar”ı için pazarlıkla tecrit malzemesi satın alınması.

Tarih: 16/07/1932, Sayı:, Dosya: 350, Fon Kodu: 30..10.0.0, Yer No: 2.11..2, Cumhurbaşkanı'nın Derince'den “Ertuğrul Yatı”yla Yalova'ya gittiği.

Tarih: 21/11/1932, Sayı: 13521, Dosya: 155-80, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 32.72..17, Derince Enjekte Fabrikası için satın alınan “1500 ton kreozot”un kontenjansız gümrükten geçirilmesi.

Tarih: 02/01/1933, Sayı: 13680, Dosya: 155-83, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 33.1..4, Derince Ahşap Travers Enjekte Fabrikası'na pazarlıkla satın alınacak “ısıtma ve enjekte kazanları” için malzeme hakkında kararname.

Tarih: 29/01/1934, Sayı: 2/85, Dosya: 2-851, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 42.5..5, Turhal Şeker Fabrikası'na ait “makina ve aletler”i getiren yabancı vapurların Derince'ye girmelerine izin verilmesi.

Tarih: 21/02/1934, Sayı: 2/155, Dosya: 69-91, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 42.8..15, Alman bandıralı Niyenburg vapurunun “krom madeni yüklemek” üzere Derince'ye girmesine izin verilmesi.

Tarih: 22/02/1934, Sayı: 2/171, Dosya: 69-92, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 42.9..11, İngiliz bandıralı Hebburn Vapuru'nun Derince'den “krom almak” üzere İzmit Körfezi’ne girmesine izin verilmesi.

Tarih: 09/04/1934, Sayı: 2/399, Dosya: 69-98, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 43.20..3, Konya Silosu’na ait “makinalar”ı getirecek olan Alman bandıralı Derindje vapurunun Derince'ye girmesi.

Tarih: 15/04/1934, Sayı: 2/429, Dosya: 69-99, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 44.21..13, İsveç bandralı Friken vapurunun “krom cevheri yüklemek” üzere “Derince Limanı”na girmesine izin verilmesi.

Tarih: 12/04/1934, Sayı: 2/443, Dosya: 69-100, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 44.22..7, Turhal Şeker Fabrikası'na ait malzemeleri tanzim ve Turhal'a göndermek için Alman uyruklu Karl Helmholtz'un “Yasak Bölge” olan Derince'de kalmasına izin verilmesi.

Tarih: 29/04/1934, Sayı: 2/520, Dosya:, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 44.25..24, “Krom madeni yüklemek” için Derince'ye gelecek Alman bandıralı Gratta vapurunun “2. Yasak Bölge”ye girmesine izin verilmesi.

Tarih: 19/05/1934, Sayı: 2/684, Dosya: 69-102, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 45.34..4, İsveç bandıralı Fernebo vapurunun ve İngiliz bandıralı Bulgaryan vapurunun Derince'ye girmesine izin verilmesi.

Tarih: 29/05/1934, Sayı: 2/767, Dosya: 69-106, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 45.38..7, Ankara Silosu’na ait “malzemeler”i getiren Angora Vapuru’nun, Derince'ye girmesine izin verilmesi.

Tarih: 29/5/1934, Sayı: 2/770, Dosya: 69-105, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 45.38..10, İsveç bandralı Blaland Vapuru’nun krom yüklemek için Derince'ye girmesine izin verilmesi.

Tarih: 14/06/1934, Sayı: 2/851, Dosya: 69-108, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 46.42..11, Eskişehir Şeker Fabrikası’na ait “kok kömürü”nü getiren Panama bandıralı Eleni vapurunun Derince Limanı’na girmesi.

Tarih: 26/06/1934, Sayı: 2/901, Dosya: 69-109, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 46.45..1, Hayri Arapoğlu Acentesi’ne ait İsveç bandralı Vikinlan vapurunun “krom yüklemek” için Derince'ye girmesine izin verilmesi.

Tarih: 23/06/1934, Sayı: 2/908, Dosya:, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 46.45..8, Derince Limanı’ndaki terk edilmiş Devlet Demiryolları “ambarlarının silo haline getirilmesi için inceleme” yapacak, “Alman ve Fransız Mühendisleri”nin Derince'ye girmesine izin verilmesi.

Tarih: 12/07/1934, Sayı: 2/1023, Dosya:, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 47.51..3, Derince Limanı’na gelecek yabancı gemilere Büyük Erkan-ı Harbiye Reisliği’nce müsaade verilmesi.

Tarih: 14/07/1934, Sayı: 2/1036, Dosya: 2-1448, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 47.51..16, Devlet Demiryolları’na ait Derince Limanı’ndaki “boş ambarların silo haline” getirilmesi.

Tarih: 22/10/1934, Sayı: 2/1448, Dosya:, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 49.72..6, “Siloya çevrilecek” Derince Ambarları’nda “çalıştırılacak yabancılar” hakkında kararname.

Tarih: 19/11/1934, Sayı: 2/1568, Dosya: 69-111, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 49.78..5, Elen [Yunan] bandıralı Pagasitikos Gemisi'nin Derince'ye girmesine izin verilmesi.

Tarih: 10/12/1934, Sayı: 2/1699, Dosya: 69-112, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 50.84..15, İzmit Kağıt Fabrikası’na ait “malzemenin boşaltılması”nda bulunmak üzere Alman tebeasından Paul Baker'in Derince'ye girmesine izin verilmesi.

Tarih: 27/01/1935, Sayı: 2/1916, Dosya: 69-114, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 51.6..13, Yunan bandıralı Oropes Vapuru'nun “kazan ve teferruatı”nı boşaltmak üzere Derince'ye girmesi.

Tarih: 13/02/1935, Sayı: 2/1984, Dosya: 69-115, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 51.10..1, Norveç bandralı Santiago Vapuru'nun “çimento boşaltmak” üzere Derince'ye girmesine izin verilmesi.

Tarih: 13/02/1935, Sayı: 2/1985, Dosya:, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 51.10..2, Pire'de Palas Fabrikası'na ait “pirina”yı yüklemek üzere Yunan bandralı bir motorun Derince'ye girmesine izin verilmesi.

Tarih: 02/03/1935, Sayı: 2/2091, Dosya: 62-118, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 52.15..8, Yunan Bandralı Eftikiya Vergotti ve Jenni vapurlarının Ankara Kooperatifine ait “kok kömürü”nü boşaltmak üzere Derince'ye girmesi.

Tarih: 23/03/1935, Sayı: 2/2190, Dosya: 69-119, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 52.20..7, Derince'ye girmesine izin verilen Yunan bandralı motorun Tuzla, Darıca ve Hereke iskelelerine uğramasına izin verilmesi.

Tarih: 09/04/1935, Sayı: 2/2315, Dosya: 69-121, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 53.26..11, İtalyan bandıralı Venicia Vapuru'nun “ceviz kütüğü” yüklemek üzere Derince'ye girmesine izin verilmesi.

Tarih: 08/05/1935, Sayı: 2-2497, Dosya: 69-124, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 54.35..13, Rusya'dan alınan “otobüsler”i getiren vapurun Derince'ye girmesine izin verilmesi.

Tarih: 10/06/1935, Sayı: 2-2759, Dosya: 69-125, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 55.48..15., Derince'de yaptırılan “silo inşaat ve montajı”nda çalıştırılan “yabancılar”ın, işler bitirilip “geçici kabul” yapılıncaya kadar burada kalmalarına izin verilmesi.

Tarih: 01/07/1935, Sayı: 2/3018, Dosya: 208-34, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 57.61..14, Derince'de yaptırılan “silo inşaatının montajı”nda kullanılacak listedeki aletlerin işi bitince iade edilmek üzere gümrükten gerilmesi.

Tarih: 02/04/1936, Sayı: 2/4489, Dosya: 69-145, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 64.34..14, Norveç bandıralı Bosphors Vapuru'nun Irak Sefareti'ne getirdiği çimentoyu boşaltmak için Derince Limanı'na girmesine izin verilmesi.


Tarih: 03/07/1936, Sayı: 2/4940, Dosya: 155-135, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 66.57..4, Derince'de “Travers Fabrikası” yanına yapılacak “binalar”a ait “sözleşme tutarının artırılması”.

Tarih: 09/10/1936, Sayı: 2/5415, Dosya: 240-117, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 68.80..13, Silo işlerinde çalıştırılacak “11 yabancı”nın Derince'ye girmelerine izin verilmesi.

Tarih: 11/11/1936, Sayı: 2/5552, Dosya: 69-153, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 69.87..9, Alman bandıralı “Derince [Derindje] Vapuru”nun Çanakkale'deki “2. Yasak Bölge”de bulunan Kemer'e hububat yüklemek için girmesine izin verilmesi.

Tarih: 08/12/1936, Sayı: 2/5738, Dosya: 69-158, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 70.96..15, “Derince ve İzmit Limanları”na girecek yabancı gemiler.

Tarih: 08/01/1937, Sayı: 2/5824, Dosya: 69-160, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 71.2..11, Krom almak için Derince'ye geldiğinde ölen İsveçli Akselson'un “cenaze merasimi”ne katılacakların “Yasak Bölge”ye girmelerine izin verilmesi.

Tarih: 17/4/1937, Sayı: 2/6409, Dosya: 69-166, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 74.31..4, Alman Frederich Wilhelm ile Çekoslovak Yohan Wilhelm Mahat'ın Derince'deki “Travers Fabrikası Santrali”nin montajında çalıştırılmalarına izin verilmesi.

Tarih: 23/06/1937, Sayı:, Dosya: 89A14, Fon Kodu: 30..10.0.0, Yer No: 101.652..13, Derince'de “Askeri Depo”da “patlama olduğu”.

Tarih: 05/07/1937, Sayı: 2/7047, Dosya: 76-267, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 77.62..18, Alman uyruklu Emil Schulz'un “Yasak Bölge”deki Derince'ye girmesine izin verilmesi.

Tarih: 08/10/1937, Sayı: 2/7507, Dosya: 169-83, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 79.85..16, “Derince Elektrik Santrali”ndeki “lokomobil”i “ikinci muayene”ye hazırlamak üzere Alman tebasından Montör Heinrich Steichelen'in Derince'ye girmesine izin verilmesi.

Tarih: 05/05/1938, Sayı: 2/8730, Dosya: 69-184, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 83.39..10, Yerköy Silosun’da çalışmakta olan Alman tebasından Vilhelm Valter'in “gaz ölçme cihazı”nı yerine koymak üzere Derince'ye girmesine izin verilmesi.

Tarih: 28/09/1938, Sayı: 2/9669, Dosya: 155-194, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 84.86..8, Kayseri-Sivas Hattı’nın 581. km.sinde yapılacak köprü ve Derince Rıhtımı’nın tamirinde kullanılacak “Larsen Polplanşları”nın pazarlıkla satın alınması.

Tarih: 11/05/1939, Sayı: 2/10943, Dosya: 208-176, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 86.40..11, 2/8137 ve 2/8796 sayılı kararnameler ile dışarıdan getirilen “montaj aletleri”nin Mersin ve Derince Limanları’ndaki “vinç tesisatı” işlerinde de kullanılması.

Tarih: 13/10/1939, Sayı: 2/12154, Dosya: 208-206, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 88.100..15, Mersin ve Derince'ye yaptırılmakta olan “Portal Vinçler”in montajında kullanılmak üzere “geçici olarak” dışarıdan getirilecek “montaj aletleri”nin yurda sokulmasına izin verilmesi.

Tarih: 08/01/1940, Sayı: 2/12578, Dosya: 69-212, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 89.122..10, İngiltere'den Derince'ye gelen malzemeyi saymak üzere İngiliz Ataşemiliter muavini Bnb. Douglas Brown'un Derince'ye gidip gelmesine izin verilmesi.

Tarih: 08/01/1940, Sayı: 2/12592, Dosya: 69-213, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 89.123..4, İngiltere'den gelen “gemiler”deki “uçak defi topları”na ait malzemeyi ayırmak üzere Ankara'da çalışan İngiliz uyruklu Yzb. Brizmit ile “kamacı ustası” Stacy'nin Derince'ye girmelerine izin verilmesi.

Tarih: 02/10/1940, Sayı: 2/14493, Dosya:, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 92.96..13, Derince Travers Fabrikası'nın Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü'ne devri hakkında Kanun Layihası.

Tarih: 30/11/1940, Sayı: 2/14770, Dosya: 241-185, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 93.110..10, “Ağ Mania” işlerinde çalıştırılacak iki İngiliz'in Derince, Beykoz ve benzeri sahalarda çalıştırılmalarına izin verildiği.

Tarih: 26/02/1942, Sayı:, Dosya: 4066, Fon Kodu: 30..10.0.0, Yer No: 48.309..14, Derince'de yaptırılmakta olan “transit anbarı mukavelesi”nin süresinin Devlet Şurası'nca uzatılması.

Tarih: 26/06/1942, Sayı:, Dosya: 6460, Fon Kodu: 30..10.0.0, Yer No: 62.417..8, “Derince Araba Vapuru”nun [Güney Afrika, Cape Town] Kap'a varması ve Darıca Vapuru’nun da [Güney Afrika, Free Town] Freetown'dan hareket etmesi.

Tarih: 12/06/1943, Sayı: 2/20087, Dosya: 69-54, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 102.42..13, “Ağ Mania” uzmanı İngiliz Ön. Yzb. T. E. Little'in Derince ve Beykoz ile “Ağ İşleri” bulunan diğer yerlere girmesine izin verilmesi.

Tarih: 29/11/1946, Sayı: 3/4999, Dosya:, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 112.75..5, İngiliz Yzb. P. Strachon'ın Derince'de bulunan “Mania Ağ İşleri Komutanlığı” ile yapacağı temas nedeniyle “Yasak Bölge”ye girmesine izin verilmesi.

Tarih: 29/03/1948, Sayı: 3/7250, Dosya: 54-70, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 116.23..3, “Amerika Yardım Malzemesi”ni görmek üzere, Genel Kurmay Başkanlığı'nca kendilerine özel giriş kartı verilecek “Yabancı Basın Temsilcileri”nin “2. Yasak Bölge”de bulunan Derince'ye girmelerine izin verilmesi.

Tarih: 06/09/1948, Sayı: 3/8102, Dosya: 76-6, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 117.65..14, Devlet Demiryolları ücretleri Haydarpaşa ve Derince Liman İşleri tarifelerinde yapılacak değişiklik ve 3/7640 sayılı Kararın kaldırılması.

Tarih: 01/12/1949, Sayı: 3/10228, Dosya: 54-123, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 121.86..9, Amerikan uyruklu John Collins Bliss'in Derince'deki Petrol Ofisi’nin “akaryakıt tesisatı”nı görmek için “2. Yasak Bölge” içinde bulunan Derince’ye girmesine izin verilmesi.

Tarih: 10/10/1950, Sayı: 3/11952, Dosya: 54-153, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 123.78..9, Amerika Birleşik Devletleri Deniz Ataşe Muavini Önyüzbaşı Regimald L. Workmain ile eşinin Gölcük ve Derince “2. Yasak Bölgeleri”ne girmelerine izin verilmesi.

Tarih: 10/10/1951, Sayı: 3/13724, Dosya: 76-2062, Fon Kodu: 30..18.1.2, Yer No: 126.72..14, Amerika Deniz Kuvvetleri’ne mensup USNS Haiti Victory adlı geminin Derince Limanı’na gelmesine ve “telsiz haberleşmesine izin” verilmesi.

Tarih: 13/12/1955, Sayı:, Dosya: E2, Fon Kodu: 30..1.0.0, Yer No: 55.340..14, “Görevi suistimal suçları”ndan haklarında dava açılan Derince Köyü Muhtar ve azalarının Muğla Ağır Ceza Mahkemesi'nin kararı ile beraat ettikleri.

Tarih: 0/0/1964, Sayı:, Dosya: K5, Fon Kodu: 30..1.0.0, Yer No: 122.776..5, Derince'de Belediye ihdası.

Original Ottoman Empire & Republic of Turkey Archives [It is in Turkish Language], if requested and wished might be reached on official site of http://www.devletarsivleri.gov.tr/source.cms4/index.asp?wapp=anasayfa. Email: The Catalog Search Page: katalog@devletarsivleri.gov.tr.

© Copy Righted To Erkan Kiraz. All Rights Reserved. Edited, arranged & done by Erkan Kiraz, Alikahya, Izmit, Turkey on Dec 29, 2008.

For whatever aims they could not be copied, recopied, distributed, redistributed, used or reused on any written documents, texts, undergraduate certificates, bachelor's degrees, bachelor's levels, books or in any kind of digital or electronically environments & media, either they are regarded as profit-gaining or non-profit gaining or educational purposes.

© Copyright 1999-2000-2009. http://erkankiraz.blogspot.com/. Pictures, Documents, Materials, Stories, Otoman Archives, Turkish Republic Archives or Other Information & Knowledge in this page may not be reproduced in any form without expressed written permission from Erkan Kiraz, nor may it be sold or otherwise transferred to a third parties. Mr. Erkan Kiraz, Email: erkankiraz@yahoo.com provides all those stories at http://erkankiraz.blogspot.com/.

Sunday, December 28, 2008

Romanya Yerdegisim Gocmenleri – Romanian Turks Exchange Migration

Balkanlar’dan ve Kırım’dan göç eden yüz binlerce muhacir İstanbul sokaklarını doldurmuştu. Sirkeci ve Zeytinburnu garlarının yanı sıra Tuzla, zorlu bir yolculukla gelenlerin konakladığı yerlerdi. http://cumaertesi.zaman.com.tr/?bl=8&hn=5140


1960'lı yıllar gebze osman yılmaz mahallesi eski nedir bilmiyorum ? Bugnkü cadde adı şehit numan dede caddesi. In this photo: Dedem Ve Babaannemin evi Ali Uygun Mürvet Uygun.

1960'lı yıllar gebze tatar mahallesi ! Alpay Yılmaz'ın arşivinden.

Acknowledgement: Thanks to Atilla Oral & Ozgur Kocaeli Newspaper, Izmit-Kocaeli, Turkey. © Copyrighted to Atilla Oral & Ozgur Kocaeli Gazetesi. All Rights Reserved.

Acknowledgement: Thanks to Atilla Oral & Ozgur Kocaeli Newspaper, Izmit-Kocaeli, Turkey. © Copyrighted to Atilla Oral & Ozgur Kocaeli Gazetesi. All Rights Reserved.

Acknowledgement: Thanks to Atilla Oral & Ozgur Kocaeli Newspaper, Izmit-Kocaeli, Turkey. © Copyrighted to Atilla Oral & Ozgur Kocaeli Gazetesi. All Rights Reserved.

Acknowledgement: Thanks to Atilla Oral & Ozgur Kocaeli Newspaper, Izmit-Kocaeli, Turkey. © Copyrighted to Atilla Oral & Ozgur Kocaeli Gazetesi. All Rights Reserved.
Acknowledgement: Thanks to Atilla Oral & Ozgur Kocaeli Newspaper, Izmit-Kocaeli, Turkey. © Copyrighted to Atilla Oral & Ozgur Kocaeli Gazetesi. All Rights Reserved.

Acknowledgement: Thanks to Atilla Oral & Ozgur Kocaeli Newspaper, Izmit-Kocaeli, Turkey. © Copyrighted to Atilla Oral & Ozgur Kocaeli Gazetesi. All Rights Reserved.

Acknowledgement: Thanks to Atilla Oral & Ozgur Kocaeli Newspaper, Izmit-Kocaeli, Turkey. © Copyrighted to Atilla Oral & Ozgur Kocaeli Gazetesi. All Rights Reserved.

Acknowledgement: Thanks to Atilla Oral & Ozgur Kocaeli Newspaper, Izmit-Kocaeli, Turkey. © Copyrighted to Atilla Oral & Ozgur Kocaeli Gazetesi. All Rights Reserved.
Romanya Mübadil Muhacereti ve Romanya Mübadil Muhacirleri yani Romanya Yerdeğişim Göçü & Romanya Yerdeğişim Göçmenleri
Annem rahmetli Necmiye [Ortaç] Kiraz bu göçe zorlananlar arasında. Yaşı beş ya da altı! Bu zorunlu göçe dair ne anımsayabilir! Belki çok şey belki de çok az şey.
Ama göçe zorlanan ailesi Huriye-Halil Ortaç, yakın akrabaları teyzeleri, dayıları, amcaları ve halalarıyla yaşamışsa bu göçü! Çocukluk ve genç kızlık günleri Romanya Göçmenleri gettosunda geçmişse!
Yaşanılan o kötü günleri, zorlamaları, bir gecede “hemen gideceksiniz buralardan!” zorlamalarıyla binlerce korku ve endişe içinde toparlanmaları, silah, dipçik ve süngü ucunda değerli her şeyi kısa sürede der dest edip yola çıkmaları...
Tuna Nehri kıyısında Köstence’ye gidecek kayıklara binmeleri, Köstence Limanı’nda günlerce beklemeleri... Türkiye’den gönderilen Nazım Vapuru’na binişleri... Deniz Yolculuğu’nu... İstanbul Sirkeci’ye varışları...
Kıyımları, hastalıkları, açlığı, susuzluğu, ölümleri, geride kalanları, geride bırakılanları ve varılan yerde açıkta, derme çatma bez çadırlarda günlerce, aylarca yaşamaları ve daha nice öyküleri dinlemişse, yaşamışsa ve çocuklarına da aktarmışsa!
Romanya Mübadil Muhacereti [Yerdeğişim Göçü] başlangıçta, 1930’larda Romanya’nın dayattığı bir Zorunlu Göç’tür [Tehcir]. Ama Bu Tehcir Romanya Toprakları dışınadır; Türkiye’yedir...
Sonraları Türkiye’nin BM’e başvurusu ile Mübadil Muhaceret’e [Yerdeğişim Göçü] dönüştürülür. BM gözetiminde Türkiye & Romanya bir Mübadil Muhaceret [Yerdeğişim Göçü] Anlaşması yapar.
İlginçtir Romanya’dan sürülen Türklere karşılık Türkiye’den Romanya’ya gönderilecek Romen yaşamamaktadır!
Bir yerdeğişim söz konusu olmayınca Zorunlu Romanya Göçmenleri Türkiye’ye varınca yerleşecek bir yer, köy, kasaba ve kent bulamazlar!
Onlar Türkiye’den giden Osmanlı Cemaatleri’nden Ermeni, Rum ve Yahudiler’in terk ettikleri köylere yerleştirilmezler... Aylar süren yaşam perişanlığı yaşarlar...
İstanbul’da... İzmit’te… Adapazarı’nda… Tokat’ta ve diğer yerlerde…
Annemin annesi Huriye Ortaç’ın kardeşlerinden kimisi İstanbul Silivri ve Büyük Kılıçlı Köyü’ne yerleştirilirler. Diğerleri eskilerde İzmit Karamürsel’e günümüzde ise Yalova Altınova’ya bağlı olan Subaşı Köyü’ne.
Annemin ailesi Huriye-Halil Ortaç’lar da İzmit Derince’ye. Annemin babası Halil Ortaç’ın kardeşleri İstanbul’a, İzmit’e, Adapazarı ve Tokat’a gönderilirler.
Göçe zorlananlar annemin ailesinin bağlı olduğu Türkmenler, Kırım Kökenli Tatarlar ve Beyaz Çingeneler’dir. Çocukluğum Derince’deki bu karma Romanya Göçmenleri Gettosu içinde geçti...
Romanya Göçü & Göçmenleri şimdiye dek işlenmemiş, belgelenmemiş bir konudur. Romanya Göçmenleri bir araya gelip örgütlenmemiş ve dernekleşmemişlerdir.
Türkiye-Romanya arasında imzalanan Romanya Mübadil Muhaceret Anlaşması metni, göçe ait görüntüler, belgeler ve yazıya dökülmüş öyküler yoktur.
Romanya Göçü ve Göçmenleri konusunu belki de ilk kez yazı ve belgeye döken kişiyim. “Bir Zamanlar Derince ve Akıp Giden Yıllar” deneme yazımda söz ettim.
Çeşitli araştırmalar yaptım. Belgeler, kitaplar okudum. Onlarca, yüzlerce kişiyle konuştum. Romanya Konsoloslukları ile yazıştım. Deneme yazımı okuyan ve ailesinin Romanya Göçmeni olduğunu yazan onlarca kişiyle yazıştım. Romanya Göçmenleri’nin yerleştirildiği yerleri, köyleri ve kentleri belirledim. Belirlediğim yerlere gittim. Görüntüler aldım. Öyküler dinledim...
İzmit Derince, İzmit Dağköy, Adapazarı Doğançay, Adapazarı Beşevler, İstanbul Silivri ve Büyük Kılıçlı, Yalova Altınova Subaşı & Geyikli’ye gittim...
Bu göçe dair Türkiye & Romanya Mübadil Muhaceret Anlaşaması metni, Romanya’dan Köstence Limanı’na, oradan İstanbul’a ve İstanbul’dan dağıtılan yerlere dek çekilmiş görüntüler, liman geçiş belgeleri, Romanya Vatandaşlık Belgeleri, Liman geçiş izin belgeleri, yol belgeleri, geçiş belgeleri, gıda dağıtım belgeleri, erzak belgeleri...
Belgeler, evraklar, kimlik belgeleri, Muhacir İskan Haneleri Yasa metni ve 1935’lerden günümüze dek görüntülenmiş başka resimler... Sıralananlara başka bilgi ve belgeler de eklenebilir.
Hereke kökenli Atilla Oral’ın Özgür Kocaeli Gazetesi Pazar ekinde çıkan “Kocaeli’de Göçmen İskanı” yazısı ve İzmit’te misyonerlik çalışmaları yapan, İzmit St. Barba Fransız Kilisesi’nde çalışan Conception Misyonerleri’nin çektiği görüntüler dışında…
Misyonerler Romanya’da sürülen Romanya Muhacirleri için Derince [İzmit-Türkiye] yaptırılan Muhacir İskan Haneleri’ne ziyarete gitmişler….
Elimde başka hiçbir bilgi ve belge yok!. Var olan sadece annemin ve annemin anne ve babasının, yakın akrabaların anlattığı öyküler...
Romanya Göçmenleri’nden Kırım kökenli Taralar’ın, Beyaz Çingeneler’in ve çeşitli yerlerde dağıtılmış olan Türkmenlerin anlattıkları öyküler… Bana anlatılanları yazıya döktüm.
Bizlere anlatılanları öyküye, romana, belgesel araştırmalara dökmek gerek.
Derince Ekspres Gazetesi’nde köşeyazıları yazdığım zamanlarda bu göçe uğramış yaşlı kişilerle yaptığım söyleşileri ekledim...
Yazmak gerek. Romanya Göçmenleri’nin çocuk ve torunlarının örgütlenmesi ve bir araya gelmesi gerek.
Saygılar & Sevgiler
Erkan Kirazerkan
******************************************************
Dünden Bugüne Derince, İçimizden Birisi, Fikran Öz
16 Ekim 2004 Salı, Şirintepe-İzmit.
GSM: 0532-613 31 02,
[Yayınlanma Tarihi: Derince Ekspres Gazetesi, 16.10.04].
Ramazan Bayramı’nın üçüncü günü. Dostum Ferit Toplu eskileri bize aktarabilecek bir yakınım var. Onlara gideriz diyordu. Nasip bayramda ziyaret etmekmiş. Evleri Şimdiki Fevzi Çakmak Caddesi Kuzey, eskilerin üst İstasyon Yolu’nun tam kuzey tarafındaki evin sahibi. Yüzünü görünce tanıdım. Birden çok eskilere, bundan 25 öncelerine gidiverdim.
Biz Nazif, Ahmet Zer, İbrahim Mete ve Mustafa Akın köşedeki Uzunoğlu Kıraathanesi’nin asmalı ve ağaçlı bahçesinde oturduk. O zamanlardan bilirdim. Adı Fikran Öz. Fikri demekmiş Fikran. Derinceli “Tatarlar”dan. Onun öyküsünde Tatarlar ağırlıklı olacak. Kapıyı bize eşi Necmiye hanım açmıştı. Bayramlaştık. Ziyaret sebebimizi Ferit Toplu açıkladı. Kolay değil insanları birden 70 sene öncelerine götürmek. Çocukluk günlerinden söz ettirmek.
Kızları da bayram ziyaretindeymişler. Hepimiz büyüdük. Yüzler değişti. Vücutlar biçim değiştirdi. Beyaz saçlar. Ama yine de tanıdım onları. En küçük kızı dışında. Onu tanımada zorlandım. Evlenmişler her birisi. Elimi öpmeye çalıştı torunlarından birisi.
Solumda saygıdeğer Fikran Öz. Onun yanında eşi Necmiye hanım. Ne hoştu. Annemin adıydı. Sağımda Ferit Toplu. Çay ve kek ikram eden kızları gelip gidiyorlar. Göç öykülerini dinleyeceğiz. Öykü anlatanın öyküsü. Biz sadece aktarmada aracıyız. Derince’nin 1934’lerdeki durumunu yaşayan kişilerden duyacağız. Nerelerden sökün etmişler? Nerelere savrulmuşlar? Nerelerde kök salmışlar? Biz soracağız o anlatacak. Bu kolay değil. Ne nasıldı? Ne zaman ne oldu demek fazla soğuk. İpuçları olmalı. Bir şeyler bir yerlere götürmeli. Birden orada olmalı anlatacak olan. O anları içinde duyumsamalı.
Bir biçimde konu açılıyor. Ara ara olsa da gidiyor gerilere Fikran Öz bey. 1929’de, Romanya’nın Köstence ilinin Karaömer Köyü’nde doğmuş. Babası Akif, annesi; Kafiye. Romanya Köstence Limanı’ndan 6 yaşındayken 1935 senesinin Mayıs ayında Nazım Vapuru ile Derince Limanı’na gelirmişler. Romanya Köstence’den göçmenleri iki vapur almış. Diğer vapurun adı Cumhuriyet Vapuru’ymuş. Cumhuriyet Vapuru yolunu şaşırıp ve Nazım Vapuru’ndan iki hafta kadar geç gelmiş Derince Limanı’na.
Göçmenler Derince’ye gelmeden önce Tuzla’da hamam sokulurlar. Burada tüm göçmenler temizlenir. Bir tür karantina yani. Temizlenme ve denetim sonrası feribotlarla gemiye geri götürülürler. Derince Limanı’na inmelerinden sonra eski Tahıl Silo Depoları’nın arasında kalan manevra hatları üzerindeki tren vagonlarına yerleştirilirler. Burada geçici barınaktayken kendilerine helva, çorba ve belli kuru gıdalar temin edilir.
1935 yılında göçmenlerin beraberlerinde getirdikleri tüm eşyalar İzmit’te Yenicuma Camisi’nin içine konur. O zamanlarda cami kapalıdır. Cami Cuma’dan Cuma’ya açılmaktadır. İsteyenler gidip eşyalarını denetlemektedir. Geçici olarak yerleştirildikleri vagonlardan alınıp İzmit Fevziye Camisi güney tarafında yer alan eski Reji İdaresi’ne ait Tütün Depoları’na yerleştirilirler. Bu sıkıntılı yaşama son verip, ailesini huzura kavuşturmak isteyen baba Akif Öz, İzmit Bağçeşme’de kiralık bir ev tutup oraya taşır aileyi.
Parası olanlar benzer girişimlerde bulunur. Derince’de Muhacir İskan Haneleri’nin 1936’da inşaatları başlar ve 1937 yılında tamamlanır. Anne Kafiye Öz evin bakımını yaparken hastalanır. Şimdiki Devlet Hastanesi’nin başlangıcı olan ve Topçular Mahallesi sırtlarında, şimdiki ilkokulun gerisindeki alanda kurulu olan Millet Hastanesi’ne yatırılır. Kötü koşullarda üşütmüş ve ağır hastalanmış olan anne burada vefat eder.
Romanya Göçmenleri Düzenli Yerleştirme öncesi çeşitli yerlere gönderilirler. Adapazarı’na bağlı Fındıklı ve Elmalı Köyleri ile İzmit’e bağlı Akmeşe, Sarımeşe, Kullar Rahmiye (Karaçalı) Köyleri’ne gönderilirler. Askerden sonra 17 yaşlarındaki Necmiye hanım ile, 1952 yılında evlenir. Esen, Nesrin, Güler adlarında çocukları olur. Dördüncü çocuğunun adını öğrenemedim. Belki de mahremi addetmişti. Çocuklarının adlarını vermek istememişti pek. Umarım çocuklarının adların burada geçmiş olması kendisini üzmez. Petrol Ofisi’nde işe girmesine Fahrettin Toplu vesile olur.
Sevgili Fikran Öz, Büyük Romanya Göçü’nde Derince’ye Tatarlar’la birlikte sadece 5 hane “Romanya Göçmeni” geldiğini, diğer hanelerin 1947 yılında Derince’ye Trakya’dan geldiklerini aktardı. İlginçti. Şaşırtıcıydı. Türkmenler’den hiç söz etmemişti. Hiç zorlamadım. Annemin babası Halil Orataş “Ağa”, eşi “Huriş Hala” ve Elektrik Trafosu kuzeyinde oturan Tunalar, Türkmen gurubunu oluşturmaktaydı. Aynı zamanda aynı vapurlarla gelmişlerdi Derince’ye. Onların göç öyküleri benzerdi. Arada başka savrulmalar vardı. Halil Orataş’ın dahil olduğu Türkmenler, Romanya taraflarına Karaman’ın çeşitli yerlerinden gönderilmişler. Akıncı aileleri olarak.
Halil Orataş ve Huriye Orataş’ın kardeşleri Tutrakan’a bağlı Ahmatlar Köyü’nden ( Stafankaraca) çıkmışlar göçe.
Halil Orataş’ın kardeşleri Trakya’ya Çorlu’ya, Silivri’nin Büyük Kılıçlı Köyü’ne ve Çorum’a gönderilirken, Huriş Hala’nın kız kardeşleri Karamürsel’e bağlı Subaşı Köyü’ne, başka bir gurup da Geyve Vadisi’ndeki Doğançay çevresindeki yerlere yerleştirilmişler. Halil Orataş Derince’den önce bugünkü Kullar’a bağlı Karaçalı bölgesine gönderilmişler ilkin. Daha sonra ise Eski Mezarlık güney tarafı ve Elektrik Trafosu çevresine yerleştirilmişler.
Romanya’dan muhacirler 62-63 karma hane olarak gelirler Derince’ye. Sevgili Fikran Öz, Ferit Toplu’nun yardımı ve anımsatmalarıyla 1935 yılında Derince’ye ayak basmış muhacirleri aşağıdaki gibi sıraladı. Aşağıdaki isim kümelerinde “” içinde olanlar lakapları, X’ler bilinmeyenleri, ()’ler ise açıklayıcı bilgileri içermektedir. Sıralamada eksik bilgileri tamamlamak isteyenlere müteşekkir kalırım.
Derince’nin 1935 Romanya Muhacir Aileleri şunlardır; 01) Kazım X, 02) Refi X, 03) Şefik Erbay (Eski Çarşı’da Musebeci), 04) “Dıgıdık” İbrahim X, 05) “Lüpü” Kerim X, 06) “Koyuncu” Rasim (Koyunlu) Şenol, 07) Hıdır Canbek, 08) Refik Özkal, 09) Zekeriya Yıldırım, 10) (Sülman) Süleyman Toplu, 11) Rıza Talgır, 12) Abdüsselam Caymaz, 13) Mehmet Salih X, 14) Yusuf X, 15) Necip Korel, 16) Kazım Nakuş, 17) “Arabacı” Enver Gündoğdu, 18) Mehmet Demir (Romanya Göçmeni), 19) Sezai Yıldırım, 20) Hamit Aybar, 21) İbrahim X (Sultan Öğretmenin babası), 22) Süleyman Özkay, 23) Cevdet Toplu, 24) Bağış Günaydın (Turan-Burhan Günaydın’ın babası), 25) İsmail Demir (Romanya Göçmeni), 26) “Korucu” Akif Aslı (Romanya Göçmeni), 26) Bilal X, (Romanya Göçmeni), 27) Recep X, 28) (Seytemin) Seyit Emin Tansık, 29) Süleyman X, 30) “Müezzin Ablekim” Abdülhekim X, 31) “Kuyucu” Salih X, 32) Mehmet X (Romanya Göçmeni). 35) Mehmet Ay, 36) Ferhat Demir (Romanya Göçmeni), 37) Abdurrahman Tansık, 38) Müsfire Toplu, 39) İslam Batur, 40) Nuri Çelik, 41) Rasim Toplu, 42) Tevfik Esen, 43) Münin Yılmaz (Adapazarı Arifiye Kalaycılar Köyü’nden), 44) “Kasap” Kemal Çıray, 45) Murat Türker, 46) Rıfat Koyunlu, “Türk” Nail Öztoplu, 47) Süleyman Önyılmaz, 48) “Daslı” Murat Daslı, 49) Mesut X, 50) Refik Nakuş, 51) Mahmut Toplu, 52) Esat Özlü, 53) İzzet X, 54) “Sülman” Süleyman Önyılmaz, 55) Yusuf Orak.
Tatar adlarından söz ederken hep “Akay”la bitiriyordu. Yusuf Akay, Sülman Akay, Seytemin Akay gibi. Akay, ağa, ağabey, aka demekmiş. Bu arada bir iki Tatarca kelime de öğrenmiş oldum. Akay; Ağa, ağbi, ağabey, aka, ve aynı zamanda erkek, Apakay; kadın, kız, Bala; genç, delikanlı demekmiş. [Söyleşi; Fikran-Necmiye Öz. Ferit Toplu’nun destekleriyle ile 16.11.04].
Annem Necmiye (Orataç) Kiraz’ın teyzesi Bedriye Özün’ün kısaca Romanya Göç Öyküsü;
[Subaşı: Romanya Göçmenleri ve Göç Öyküleri; Subaşı Köyü’ne Köye Bulgar göçmenlerinin yerleşimi 1935’lerde ve sonraki yıllarda. Romanya Muhacirleri ise Köstence, Deliorman ve Tutrakan bölgelerinden gelmiş. Subaşı Köyü 135 Haneymiş. Eskilerde Kaytazdere üzerinde kemerli bir köprü varmış. Belediye başkanı: İsmail Fidan (2001). Köstenceli Nail Ayaz; Ahmatlar Köyü’nün şimdiki Bulgarca adı Stefan Karaca, Seremet’in adı ise Veseles. Deliroman bölgesi olarak adlandırılan yerdeki Gence, Çanakçılar, Yeniceköy ve Asfalkör köylerinden Bulgaristan Türkleri gelmiş. Bir kısmı Subaşı’na diğerleri ise Fulacık, Kızderbent, Merdigöz’e yerleşmişler].
[Ziyaret Günü; 21.07.01 & 28.07.01. Altınova-Yalova: Beyti Özün, Şükriye (Özün) Oyman, İsmail Fidan, Nail Ayaz].
**********************************************
“Sürgün ve Ölüm” Belgeseli; Yönetmen Ahmet Okur, Yapımcı Zeytinburnu Belediye Başkanı Murat Aydın
-------------------------------------------------------------------
Türklerin Büyük Sürgünü
--------------------------------------------------------------------
Yüzyıllar boyunca vatan edindikleri topraklardan bin bir türlü işkence ve zorlukla uzaklaştırılan, yollarda milyonlarcası ölen Türklerin son 150 yılı büyük acılarla dolu. Bu büyük sürgün sırasında 5,5 milyon Türk ve Müslüman hayatını kaybetti. 10 milyona yakını evinden, yurdundan oldu. 150 yılda yaşanan acılar, ‘Sürgün ve Ölüm’ belgeseliyle ilk kez gün yüzüne çıkıyor.
Türklerin başta Balkanlar olmak üzere Kafkasya, Kırım ve Doğu Türkistan’dan tehciri, ilk kez bu kadar kapsamlı bir çalışmayla dile geliyor. ‘Sürgün ve Ölüm’ adını taşıyan belgeselde, Osmanlı’nın son 150 yıllık döneminde soykırım, baskı ve işkence yapılarak göçe zorlanan insanların dramı anlatılıyor. Ahmet Okur’un yönettiği belgesel filmin senaryosu Cemil Yavuz’a, müzikleri Ali Otyam’a ait. Üç yılda 130 kişilik ekiple çekilen film için özel araçla Yunanistan, Bulgaristan, Makedonya, Kosova, Sırbistan, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Romanya, Ukrayna, Kırım, Avusturya, Moldova ve Macaristan’da 114 bin km yol kat edildi. 13 ülke, 53 şehir ve 169 köyde çekimler gerçekleştirildi. 9 bölümden oluşan belgesel için göçü yaşayan 350 kişiyle röportaj yapıldı. Aralarında Prof. Dr. Kemal Kapat, Prof. Dr. Yusuf Hamzaoğlu, Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu ve Prof. Dr. Mehmet Saray gibi isimlerin bulunduğu birçok bilim adamının görüşüne başvuruldu.
93 Harbi, Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı... Osmanlı, bu savaşlarda yenilmekle kalmadı; çok önemli toprak kayıpları yaşadı. Bu toprak kayıpları da toplumsal travmaları getirdi. Üç kıtada hüküm süren Osmanlı, Rumeli’yi yani Balkanlar’ı kaybetmenin ızdırabını hissetti en çok da... Balkanlar’dan tehcir edilen insanların yaşadığı acılar, üzerinden bir asırdan fazla zaman geçmesine rağmen hâlâ hissediliyor. Göç aslında Türk insanına çok yabancı bir kavram değil; bu, vatanlarından zorla sürülmenin acısı...
Göç rüzgârı ilk Kırım’dan esti
1349’da Rumeli’ye ayak basan Osmanlılar için 1683’te Viyana Kuşatması’ndan sonra tehlike çanları çalmaya başlamıştı. Bu kuşatmadan yaklaşık 100 yıl sonra 1774’te Kırım kaybedildi. Sadece 1783-84 tarihleri arasında 80 bine yakın Kırımlı, Kırım’dan kaçarak Osmanlı’ya sığındı. 19. yüzyıl Osmanlı için felaketler yüzyılıydı. 1856-1864 yılları arasında yaklaşık 500 bin Kafkas Müslüman da Osmanlı topraklarına göç etti. 1864’ten sonrasını da sayarsak bu şekilde Kafkasya’dan göçe zorlanan 1 milyon 200 bin Kafkasyalıdan ancak 800 bin kadarı Osmanlı topraklarına ulaşabildi. Ama asıl büyük göç ya da sürgün 93 Harbi olarak bilinen 1877-78 savaşından sonra yaşandı. Balkanlar’da sonuç felaketti. Balkan Savaşı’nda 1 milyon 253 bin insan Muhacir durumuna düşmüş, 261 bin 937 kişi yani eski nüfusun yüzde 17’si katledilmiş ya da sürgünlerde ölmüştü. Savaştan önce Rumeli’de 2 milyon 315 bin Müslüman nüfus yaşıyordu. Savaşlar ve göç yollarında bu insanların 632 bini hayatını kaybetti. Sonuçta Balkanlar’da kalan Türk nüfusu bir milyon 445 bine düştü. Hakimiyet kurduğu yerlerde asimilasyon yerine insanî bir politika izleyen Osmanlı, doğduğu topraklara kağnıların üzerinde geri dönüyordu.
Kafkaslar ve Balkanlar’da yaşanan acılardan yıllar sonra Doğu Türkistan’da da Rusya ve Çin’in baskısından ve işkencesinden bunalan Türkler zorunlu bir göç yaşadı. Daha doğrusu anavatanını terk etmek zorunda kaldı. Doğu Türkistanlılar’ın bir kısmı, 1930 ve 40’lı yıllarda ata topraklarını bırakarak, kafileler halinde insanlık tarihinin en zorlu yolculuklarından birine çıktılar. Kızgın çölleri, geçit vermez Himalaya Dağları’nı aşarak, savaşa savaşa, öle öle, azala azala Hindistan’a ulaştılar. Yola çıktıktan yaklaşık yirmi yıl sonra Menderes’in davetiyle Hindistan’dan Türkiye’ye geçtiklerinde sayıları milyonlardan sekiz yüz bine düşmüştü.
Türklerin yaşadıkları acılar, 20. yüzyılın ortalarında bile devam etti. Daha önceki göçlerden dolayı sayıları bir hayli azalan Kırımlı Türkler ve Müslümanlar bu sefer Stalin’in zulmüne uğruyordu. Stalin, 1944 yılında Kırım Türkleri’nin hepsini sürme kararı verdi. Bir gece vakti yataklarından kaldırılarak hazırlanmaları için sadece 15 dakika verilen bu zavallılar, yanlarında birkaç parça eşya ile hayvan vagonlarına tıkıldılar. Yolda çoğunluğu hayatını kaybetti, hayatta kalabilenler ise Sibirya içlerine kadar götürüldüler.
Avrupa’da II. Dünya Savaşı’ndan sonra yeni rejimler kuruldu, ama Türklere ve Müslümanlara karşı tavır değişmedi. Burada yapılanlardan dolayı Türkler 1950 ve 1980’lerde büyük göç dalgalarıyla Türkiye’ye geldiler. 1989’da ise II. Dünya Savaşı’ndan sonraki en büyük göç dalgası yaşandı. Bulgaristan’dan 313 bin Türk doğduğu toprakları terk edip Türkiye’ye geldi. 1990’lı yılların ortasında Bosna’da yüz binlerce Müslüman Boşnak öldürüldü. Sadece Birleşmiş Milletler’in koruması altındaki Srebrenitsa’da Sırplar 12 bin silahsız insanı vahşice öldürdü. 2001 yılında da Müslüman Arnavutlar ve Kosovalılar sıkıntıya düştüler. Türkiye, hem onlardan göçmek isteyenleri kabul etti hem de güvenliklerini sağlamak için askerî gücüyle oraya gitti.
Fakat geçtiğimiz 150 yıllık süreçte, Osmanlı İmparatorluğu’nun zayıflamasıyla başlayan göçler sırasında çok acılar yaşandı. Ama maalesef yaşananları ancak yaşayanlar bildi. Dünya, Türklerin, onların akrabalarının ve diğer Müslümanların çektiklerine kayıtsız kaldı. 1800’lü yılların başından günümüze kadar en vahşi yöntemlerle öldürülen beş milyondan fazla insanımızın hesabını soran olmadı.
Şimdi ise bugüne kadar hep içimizde ‘dindirdiğimiz’ bu büyük acıyı, insanlık ayıbını dünya kamuoyuna anlatacak bir film var karşımızda. Zeytinburnu Belediye Başkanı Murat Aydın, yapımcılığını üstlendiği belgeseli Zeytinburnu’nda yaşayan insanlara vefa borcu olarak görüyor. Çünkü Zeytinburnu, Balkanlar’dan, Kırım ve Doğu Türkistan’dan binbir çileyle göç eden Muhacirler’in kurduğu bir semt. Sözde “Ermeni Soykırımı”na atfen “Son 150 yıllık tarihi incelediğimizde en az yüzü kızaracak olan, hatta yüzü kızarmayacak olan bizleriz.” diyen Aydın, “O zamanlar dehşetli savaşlar yaşanıyormuş, dolayısıyla herkes sıkıntı çekmiş. Ama en çok sıkıntı çeken Türkler ve Müslümanlar olmuş. Çok büyük acılar çekmişler.” diyor.
Torunlar, geldikleri yeri tanımıyor
Tüm bu bilgiler ve belgesel, akıllara, bu kara lekenin neden yabancı hatta Türk Tarih kitaplarında hakkıyla anlatılamadığı, insanların vicdanlarında gereken yankıyı bulamadığı sorusunu getiriyor. Cevabı, belgesel için yüzlerce göçmenle ve uzmanla görüşen yönetmen Ahmet Okur veriyor: “Türkiye Cumhuriyeti’nin göçmenleri karşılama, yerleştirme, onlara sosyal imkanlar ve iş olanakları sağlama açısından Osmanlı İmparatorluğu’ndan çok daha başarılı olduğu söylenebilir. Türkiye’dekiler göçmenlere kendi insanları olduğu için hiçbir sıkıntı hissettirmemiş. Anlatılmamasının sebebi bu toplumsal dayanışma olmuş. Problem olmayınca yaşananlar yeni nesil tarafından zamanla unutulmuş. Dedesinin, babasının göç hikayesini bilmeyenler var. Ama Yunanistan’a gidenler İstanbul’u ve Türkçeyi unutmamışlar. Araştırma için Yunanistan’daydım. Bir şey almam gerekiyordu, yoldan geçen bir kadına İngilizce almam gereken şeyi nereden bulabileceğimi sormaya çalıştım. Kadın yüzüme baktı ve Türkçe olarak “Neden Türkçe konuşmuyorsun?” dedi. Anne ve babası İstanbul’dan göç etmişler. O, Yunanistan’da doğmuş; ama Türkçe konuşmayı öğrenmiş. Buradan gidenler hâlâ oraya adapte olamamışlar. Ama Türkiye’de böyle bir sorun yok.” diyor.
Şükran & Teşekkür: Yönetmen Ahmet Okur, Yapımcı Zeytinburnu Belediye Başkanı Murat Aydın & Gülizar Baki, http://cumaertesi.zaman.com.tr/?bl=8&hn=5140,