Sunday, November 30, 2008

Üst İstasyon Caddesi II

Üst İstasyon Caddesi II
Yazım Tarihi; 09 Ekim 2004 Cumartesi, Şirintepe-İzmit, Yayın Tarihi;
Üst İstasyon Caddesi Alt Geçit’ten itibaren başlar ve kuzeye doğru devam eder. Alt Geçit’in yapılmasını anımsıyorum ama tarihini bilmiyorum. Çekirge gözü korunaklarıyla ilginç bir yapısı vardı. Trafiğin yoğun olmamasına karşın geçit çevresinde çok kazalar olmuştur. Birçok kazada kamyonların demir korkuluklara bıçak gibi saplandıklarını anımsarım.

D-100’ün kuzey köşesinde ilk zamanlar atların çektiği yaylı ve düz at arabaları vardı. Bunlar çeşitli yükler çekelerdi. Neredeyse her tür. Araba sahipleri neredeyse tümden “Tatarlar”dan oluşmaktaydı. Sonraki yıllarda yerlerini komyonetlere bırakmışlardı. İsmet Tuna bizim ana tarafımızdan yakınımız olan kamyonetçiydi.

“Hacı Veli” Toplu’nun bahçesinin köşesinde Saray Taksi 1972’lerde açılmıştı. Derince’nin 2. Taksi Durağı. Durakta ilk taksisi olanlar; Ömer Karakoç, Yüksel Dürge, Hayri Yücel, Mehmet Demirhan. Bu bilgiler doğru mu acaba? “Hacı Veli” Toplu’nun bahçesi büyük kavak ağaçları, çiçekler ama özellikle güller ve Kasımpatılarıyla bezeliydi. Sonraki yıllarda cadde tarafına 3 katlı bina yapılmıştı. Alt katlarında kahvehane, hazır giyim dükkanı ve lokanta açılmıştı. Yıllar içinde dükkan türleri değişiklik gösterecekti.

Doğu tarafta ilk dükkan “Ormancı Kemal”in Tomruk Atölyesiydi. Yanında ise Ziya Koyunlu’nun kahvesi vardı. Tek katlı. Ön tarafında bahçesi. İçinde büyük akasya ağaçları. Talgır Sokağı’nda odun ve kömür depoları, daha geride Hamam ve altında “Börekçi Fahri”nin börek fırını vardı. Caddeye yakın “Çinici Hızır” ve “Marangoz Zengin”in dükkanları vardı. Köşede ise “Berber Burhan”. Buradaki yapılar sonradan dikilmişti. Köşedeki yapı pasajlıydı.

Çeşme Sokak’ta neredeyse hiç dükkan yoktu. Sadece Yüksel Dürge’nin yazlık sineması vardı. Bu sokaktaki dükkanların ortaya çıkması 1980’lere doğrudur. Beyaz Eşya, Nalburiye ve Bakkaliye Toptancısı. E-5 tarafında odun depoları, kömürcüler ve kum, kireç ve tuğla satan yerler vardı.

Batı Yaka’da köşede “Börekçi Fahri” dükkan açmıştı uzun yıllar üçtekerli bisikletle börek sattıktan sonra. Üstünde Yorgancı dükkanı vardı sanırım. Sinemadan önce çerezcinin açılması yıllar sonraydı. Hızır Gençtürk’ün Yazlık Saray Sineması. Yıllar sonra hemen yanına Kışlık Sinema yapılmıştı. Üst katında Cumartesi günleri Aile Günü yapılırdı. Sadece genç kızlar ve bayanlar.

Saray Sineması yıllar sonra kapatılacak üst katı kahvehaneye dönüşecek alt katına ise pasaj yapılacaktı. Pasajın içinde Hüseyin Er’in Kırtasiye Dükkanı, Video Dükkanı ve Çakmakçı ile Ayakkabıcı Dükkanı gibi dükkanlar açılacaktı. Bir üst taraftaki yere de yapı dikildikten sonra “Kasap Ali” Kasap Dükkanı açacaktı. Sonraki yıllarda yanına pastane ve elektrikli ve elektronik eşyalar satan dükkan açılacaktı. Köşede ki “Tatarlar”dan “Ayakkabıcı Yunus” ve gerisindeki “Muhacirler”den “Pala’nın Berber Dükkanı” ne zaman kapandı ve yerlerine kimler ne dükkanlar açtılar kayıtlarımda yok.

Yüksel Sineması. Bir birlerine bağlı tahta sandalyeler. Aralarda içilen gazozlar ve çıtlatılan beyaz renkli kabak çekirdekleri ve ay çekirdekleri. Yerin eğimli olmasından dolayı harika bir görüş ortamı. Özellikle yabancı filmler. Yazları yaşanılan sosyal olay. Sinema ne zaman işlevini yitirdi ve yerine beton yapılar ne zaman dikildi acaba! Caddenin Doğu Yakası’ndan kuzeye doğru çıkıldığında. Köşedeki yere yıllar içinde ne tür dükkanlar açılmıştı? Lokanta, ayakkabıcı ve hazır giyim dükkanı. Yanındaki yere büfe ve çerezci. Ondan sonraki yerde Eczane vardı. Derince Eczanesi. Ümmühan Keçeci’nin eczanesi. Yan tarafı pasajdı. Eczanenin gerisinde “Uncle Kamil”in “İngilizce Dersliği“ vardı.

“Uncle Kamil” “Eski Çarşı”da Batı Yaka’da bir sokak içinde oturmaktaydı. İki oğlu vardı. Soner Kartal yıllar sonra Kanada’ya gidip yerleşmişti. Sonraki yıllarda “Uncle Kamil” Merkez Camisi’nin batı köşesinde baraka benzeri yere taşımıştı İngilizce Dersliğini. Benim üzerimde büyük emeği geçmişti. İngilizce’yi yakalama zamanlarında çok yararı dokunmuştu. Kendisi pek çok severdim.

Pasajın üst köşesinde bir lokanta vardı. Pasajlı olan bu yapı ne zaman yapılmıştı ve önceleri yerinde ne vardı bilmiyorum. Sahibi kimdi acaba? Hızır ve Ayhan adlı iki oğlunu tanıdığım Şefik Ayhan’ın evini ne zaman yaptırdığını ve evin alt katında hangi dükkanlar olduğun berrak olarak anımsamıyorum. Anımsadığım bir Saat Tamir Dükkanı. Bahçecikli Yunanistan Muhacirleri’nden Ali Kızılkaya’nın “Camcı” dükkanını açmadan önce yerinde bahçeli bir ev olduğunu biliyorum. Yer Reşat Yıldırım’a aitti. Bugünkü Ekmek Fırını yerinde bir şeyler vardı da neydi acaba?

“Camcı Ali”nin dükkanının üstünde de kardeşi Cevat Kızılkaya’nın beyaz eşya satan dükkanı vardı. En üst köşede ise bir Balıkçı Dükkanı. Bu balıkçı dükkanının yerine yıllar sonra tek göz iki katlı bir betondan yapı dikilmişti. Üst katında “Gürcüler”den Keramettin Gençtürk’ün Mühendislik Bürosu vardı. Yanında Mustafa Özten sürveyan olarak çalışıyordu. Dip köşede ise Derince’nin Genel Tuvaletleri.

Doğu Yaka’daki Park Alanı çok güzeldi. İçinde pek süs bitkileri ve ağaçlar yoktu ama alan alandı. Şimdiki gibi kıyısına köşesine büfelerin ve çeşitli yapıların dikildiği ne olduğu belli olmayan bir yer değildi. Parkın doğu-güney köşesi Yüksel Sineması’nın arkasına bitişikti. Şimdiki adı Yüksel Sokak olmuş.

Görüldüğü üzere çok eskilere ait olmasa da bilgiler tam değil. Tamamlanmaları gerek. 1984’lerden günümüze üst İstasyon Caddesi, Talgır Sokak ve karşısındaki Çeşme Sokak’la E-5 tarafındaki yerlerde birçok değişim oldu. Sürekli değişimler yaşandı. Kimler ne işler tuttular. Kimler kiracı ve malik olarak gelip gitti! Bunların kaydını bulmak ve tutmak pek zor değil. Derince’nin Geçmişi’ni sonradan ele alacak olanlar bunları kolayca elde edebilirler.

Önemli olan anılarla birlikte ilk zamanları ve ilk günleri yaşayanlar ya da onların birinci dereceden yakınlarıyla yaşananları belirleyebilmek. Ben neredeyse beş senedir bunu yapamaya çabalıyorum. Bir derece başarılı olabildim. Bildiklerimi, anımsadıklarımı, dinlediklerimi ve kaydını tuttuklarımı harmanladım. Bir araya getirdim. İyi ya da kötü Derince’nin Geçmişi’ni kaleme aldım. Bundan sonraki meraklılar önlerinde derlenmiş bir malzeme bulacaklar. Buradan yola çıkıp daha güzelini ve mükemmelini oluşturacaklar.

Derince’yi anlatmalarımız sürecek. Önümüzdeki günlerde Eski Çarşı’yı yani İstasyon Caddesi’ni iki bölüm halinde anlatacağım. Katkısı olanlara teşekkür ederim.

© Copyright Hakkı Erkan Kiraz’a Aittir. Tüm Hakları Saklıdır. Bu yazı ancak kaleme alanın önceden yazılı izni alınarak tekrar yayınlanabilir ya da dağıtılabilir. © Copyrighted to Erkan Kiraz. All Rights Reserved. This study may be re-copied or re-distributed only with prior consent of its Author. Written & Edited By Erkan Kiraz erkankiraz@yahoo.com on various dates.

Access Info; Erkan KIRAZ; Work Address; Import & Export Expert, Toyota Otomotiv Türkiye A.S. P.K.161, Adapazari, Nehirkent 54000, Turkey. Tel: +90-264-295 10 82 Direct, Fax: +90-264-295 00 82,
erkan.kiraz@toyotatr.com Home Address; Kentsa Sitesi. A15, D: 1, Alikahya-Izmit, Turkey. Home Tel; +90-262- 319 41 00, GSM; +90-532-613 31 02, E-Mails; erkankiraz@yahoo.com, erkankiraz-41@hotmail.com, URLs; http://www.mtuncel.com, http://www.gezinotlari.net, http://erkankiraz.blogspot.com, http://erkankiraz.multiply.com/, http://www.panoramio.com/user/2404315.