1935, Memoirs of Erkan Kiraz, Izmit-Turkey
1935 Romanya Muhacirleri - 1935 Romanian Turks Immigration
Necmiye Ortaç [Kiraz]’ın Yaşadığı Acıların Anısına… Ruhu Şad Olsun…
Romanya Dobruca Bölgesi’nde Yaşayan Türk Bayan & Erkek Giysileri
Romania Folk Art Costumes. Romanian National Dress Attire. Costume Populare Romanesti. Portul Popular din Romania. Zone Etnografice in Romania: Web: http://www.romanianmuseum.com, Email: romania@RomanianMuseum.com, Telephone in Chicago or FAX 1-773-509-1287.
Romanya Dobruca Bölgesi’nde Yaşayan Türk Bayan & Erkek Giysileri
Romania Folk Art Costumes. Romanian National Dress Attire. Costume Populare Romanesti. Portul Popular din Romania. Zone Etnografice in Romania: Web: http://www.romanianmuseum.com, Email: romania@RomanianMuseum.com, Telephone in Chicago or FAX 1-773-509-1287.
Romanya Dobruca Bölgesi’nde Yaşayan Türk Bayan & Erkek Giysileri
Romania Folk Art Costumes. Romanian National Dress Attire. Costume Populare Romanesti. Portul Popular din Romania. Zone Etnografice in Romania: Web: http://www.romanianmuseum.com, Email: romania@RomanianMuseum.com, Telephone in Chicago or FAX 1-773-509-1287.
Romanya Dobruca Bölgesi’nde Yaşayan Türk Bayan & Erkek Giysileri
Romania Folk Art Costumes. Romanian National Dress Attire. Costume Populare Romanesti. Portul Popular din Romania. Zone Etnografice in Romania: Web: http://www.romanianmuseum.com, Email: romania@RomanianMuseum.com, Telephone in Chicago or FAX 1-773-509-1287.
Romanya Dobruca Bölgesi’nde Yaşayan Türk Erkek Giysileri
Romania Folk Art Costumes. Romanian National Dress Attire. Costume Populare Romanesti. Portul Popular din Romania. Zone Etnografice in Romania: Web: http://www.romanianmuseum.com, Email: romania@RomanianMuseum.com, Telephone in Chicago or FAX 1-773-509-1287.
Romanya Dobruca Bölgesi’nde Yaşayan Türk Bayan & Erkek Giysileri
Romania Folk Art Costumes. Romanian National Dress Attire. Costume Populare Romanesti. Portul Popular din Romania. Zone Etnografice in Romania: Web: http://www.romanianmuseum.com, Email: romania@RomanianMuseum.com, Telephone in Chicago or FAX 1-773-509-1287.
Romania Folk Art Costumes. Romanian National Dress Attire. Costume Populare Romanesti. Portul Popular din Romania. Zone Etnografice in Romania: Web: http://www.romanianmuseum.com, Email: romania@RomanianMuseum.com, Telephone in Chicago or FAX 1-773-509-1287.
Romanya Dobruca Bölgesi’nde Yaşayan Türk Bayan & Erkek Giysileri
Romania Folk Art Costumes. Romanian National Dress Attire. Costume Populare Romanesti. Portul Popular din Romania. Zone Etnografice in Romania: Web: http://www.romanianmuseum.com, Email: romania@RomanianMuseum.com, Telephone in Chicago or FAX 1-773-509-1287.
Romanya Dobruca Bölgesi’nde Yaşayan Türk Bayan & Erkek Giysileri
Romanya Dobruca Bölgesi’nde Yaşayan Kırım Tatarları Giysileri
Romania Folk Art Costumes. Romanian National Dress Attire. Costume Populare Romanesti. Portul Popular din Romania. Zone Etnografice in Romania: Web: http://www.romanianmuseum.com, Email: romania@RomanianMuseum.com, Telephone in Chicago or FAX 1-773-509-1287.
Romanya Dobruca Bölgesi’nde Yaşayan Nokay Tatarları Erkek Giysileri
Romania Folk Art Costumes. Romanian National Dress Attire. Costume Populare Romanesti. Portul Popular din Romania. Zone Etnografice in Romania: Web: http://www.romanianmuseum.com, Email: romania@RomanianMuseum.com, Telephone in Chicago or FAX 1-773-509-1287.1935, Memoirs of Erkan Kiraz, Izmit-Turkey
1935 Romanya Muhacereti, 1934 Romanain Turks Migration
Necmiye Ortaç [Kiraz]’ın Yaşadığı Acıların Anısına… Ruhu Şad Olsun…
Necmiye Ortaç [Kiraz], Romanya Tutrakan’a bağlı Ahmatlar Köyü’nde [günümüzde Bulgaristan, Stefan Karadza] doğar. Romanya Doğum Belgeleri ve Doğum Ayrıntısı kesinlikle vardır. Ama 1935’ler… Romanya Belgeleri’ne nasıl erişilir, nasıl sağlanır, hangi belge nerededir, anlaşma metinlerine nasıl erişilir, Türkiye’de düzenlenen belgeler, görüntüler, kayıtlar nelerdir, bunlar hala karanlık ve elde somut pek bir şey yoktur…
Türkiye-Romanya Müdadil Muhaceret Ahitnamesi: Yerdeğişim Göç Anlaşması] imzalandıktan sonra ailesi Huriye-Halil Ortaç ve kardeşleri Mehmet, Ahmet, Mustafa ve Bedriye ile Türkiye’ye göç ederler. Sabri Ortaç İzmit Derince’de doğar.
1935 yılı annemiz Necmiye Ortaç [Kiraz]’ın doğduğu ve yaşadığı topraklardan sürülme, kovulma ve varış yeri belli olmayan “Muhaceret Senesi: Göç Yılı”dır. 1935 zamanları, annemiz Necmiye Ortaç [Kiraz]’ın 10 yaşlarında ama onun ağzında “Benim 5-6 yaşlarında olduğum ve neden her şeyimizi kısa sürede toplayıp yollara çıkacağımızı ve nereye varacağımızı bilmediğim zamanlardı. Korku ile merakın sarmallandığı anlardı. Soru ve merakın yanıtlarının olmadığı zamanlardı. Anımsayabildiğim sadece Tuna Nehri’ne kadar gidişimiz. Sonrası Tuna Nehri ile Köstence Limanı’na varışımız ve limanda bir sürü kalabalık arasında gemi beklememizdi. Türkiye’de nerelere vardığımızı, aralarda neler olduğunu anımsamıyorum. Sonraları Karaçalı’da geçici olarak iskan edildiğimizdi” dediği zamanlar.
“1935 Romanya Göçü” bir “Mübadele: Yerdeğişimi” göçüdür. BM denetim ve gözetimi altında karşılıklı olarak yapılan ve altına Türkiye ve Romanya’nın imza attığı bir “Mübadil Muhaceret Ahitnamesi: Yerdeğişim Göç Anlaşması”dır?. Bu, bir zamanlar “Osmanlı İmparatorluğu” vatandaşları olan insanların, artık “Bağımsız Ülkeler” olan yerlerdeki Cemaat ve Ulusların karşılıklı yer değiştirmesi demektir. Türkiye toprakları içinde sayı olarak fazlaca bir Rumen kökenli topluluk yaşamıyor olsa da Trakya Bölgesi’nde bazı Rumen topluluğun yaşadığı görülür. İlerleyen yıllarda “Romanya Toprakları” sayılan ve Türklerin yoğunluklu olarak yaşadığı birçok yerleşim yeri, köy, kasaba ve kentler, yapılan çeşitli “Sınır Anlaşmaları” [1939-1945] ile Bulgaristan Toprakları’na dönüşecektir.
O zamanın Cemiyet-i Akvam’ı [Uluslar Topluluğu] günümüzün BM, toplumların rahatı ve güveni için araya girip yeni oluşan ülkelerin “saf toplum oluşturma” girişimleri denetim ve düzen altına almak ister. Taraf ülkeler de buna rıza gösterir. İlk “Mübadil Muhacereti Ahitnamesi” Yunanistan ile yapılır. Bunu Bulgaristan ve Romanya izler. “1935 Romanya Mübadil Muhacereti” öykülerini yazmaya başladığım 1999-2000’lerde
Türkiye-Romanya arasında imzalanan bu anlaşmanın metnine ne üzücü ki rastlayamamıştım. Artık Internet ortamında ve sayısal olarak bir çok arşiv bilgisi var. Fazla olmasa da Arşiv Siteleri’nde yer alan bazı bilgilere erişmek olanaklı. İlk iş bu anlaşma metninin Türkçe, Rumence ve İngilizce biçimlerinden birisine erişmek. İkinci iş bu kapsamda Türkiye’ye gelen göçmenlerin “İmar ve İskanı”nı düzenleyen genelge, uygulama ve varsa yasaların metinlerine erişmek.
1935’lerde Romanya’da, Necmiye Ortaç [Kiraz]’ın ailesi Huriye-Halil Ortaç Ailesi’nin yaşadığı Ahmetler Köyü’nde [günümüzde Stefan Karadja], onun bağlı olduğu Tutrakan ya da günümüzde Silistre’de nelerin olduğu, Romanya devletinin Türklerle ilgili belgeleri, siyasetleri, uygulamaları, Tuna Nehri’nin durumu, göçe zorlanan Türkler’in neler yaptığı, Köstence’ye nasıl eriştikleri, orada nasıl gemi bekledikleri, onları Köstence’den alacak Nazım ve “Cumhuriyet?” Vapurları’nın Türkiye tarafından nasıl hazırlanıp gönderildiği, İstanbul’a erişen göçmenlere neler yapıldığı, ne tür düzenleme ve belgelemelerin yapıldığı, Boğaz’dan Haydarpaşa İstasyonu’na nasıl aktarıldıkları, Haydarpaşa-İzmit İstasyonları arasında nelerin yaşadığı, İzmit’e varıldığında kümelerin nasıl ve ne biçimde “geçici iskan”a tabi tutulduğu ve en son hangi yasa ve yönetmeliklere göre hangi köy, kasaba ve kentlere yerleştirildikleri ve o zamanlarda İstanbul, İzmit, Sakarya, Eskişehir, Bilecik, Ankara, Çorum, Kırklareli, Edirne ve Bursa’nın ne durumda olduğunu da bilmek gerekir.
Romanya’da göçe zorlanan ve Romanya devletinin o zamanlarda uyguladığı “Göç Siyasetleri”nin neler olduğunu da bilmek gerekir. Çünkü “1935 Romanya Yerdeğişim Göçü” üç ayrı kümeyi kapsar. Türkmenler, Kırım Tatarları ve “Müslüman Beyaz Çingeneler”. Kırım Tatarları’nın Romanya topraklarına göçleri şimdiye dek çeşitli biçimlerde araştırılmış, buna dair bir sürü araştırma ve inceleme yazısı yazılmıştır. Kırım Tatarları konusuna fazla girmeden daha çok Türkmeler ve Müslüman Beyaz Çingeneler’i irdelemek gerekir. Özellikle “Müslüman Beyaz Çingeneler”. Bu alanda
neredeyse hiç bir inceleme, değerlendirme ve ayrıntılı bilgi yoktur. Göçe zorlanan “Romanya Türkmenleri”nin de her tür öyküsü, olayı ve gerçeği ne üzücü ki ayrı bir konu olarak ele alınmamıştır. Bir “Romanya Türkmeni” torunu olarak ben bu konu ile ilgilenmeye başladığımda buna çok şaşırmış ve üzülmüştüm. Romanya Göçmenleri, Türkiye’de ne yazık ki örgütlenmemiş, dernekleşmemiş ve bu alanda ne akademik, ne bireysel ne de özel ilgi olarak bir çalışma ve inceleme yapılmış ve yazılmıştır.
Romanya’daki Türkler
Osmanlı Devleti’nin Balkanlar’daki varlığı yaklaşık 500 yıl sürer. Balkanlar’a “Gönüllü Aileler”i Anadolu’nun çeşitli kentlerinden, fethedilen yerlere a da bağlaşık ülkelere yerleştirir. Ancak 19. yüzyılın son çeyreğinden başlayarak Ruslar’ın Balkanlar’a girişi ve bunun sonuncunda Osmanlı Rus Savaşı [1877-1878] ya da “93 Harbi”’nin kaybedilmesi ile Osmanlı Devleti bölgedeki egemenliğini kaybeder. Söz konusu bölgede Bulgaristan, Romanya, Sırbistan ve Karadağ gibi “Ulus Devletler”in kurulması ve bunların tek bir nüfus yaratmak amacıyla uyguladıkları siyasetler, Türkleri bu sefer ters yönde, “Anadolu”ya göç etmeğe zorlar. Romanya, Osmanlı Devleti’nden bağımsızlığını 1881 yılında alır. Göç Hareketleri başlamadan önce Romanya’da yaklaşık olarak 190 bin Türk yaşamaktadır.
Göçe zorlanan sadece Türkler değildir. Balkanlar ve Güney Doğu Avrupa denilen alan iç içe geçmiş “Topraklar ve Toplumlar”dan oluşmaktadır. Bizi ilgilendiren Romanya’dır. Osmanlı Devleti zamanlarında, Romanya bağımsızlığını açıklamadan önce bu topraklar “Eflak [1310] & Boğdan [1352]”dır. Eflak ve Boğdan, 15. ve 16. yüzyılda Osmanlı Egemenliği’ne girmiş bir “Tampon Ülke”dir. Osmanlı için “Memleketeyn: İki Ülke”dir. Bu topraklarda sadece Rumenler yaşamaz. Macarlar, Bulgarlar ve Lehler de yaşamaktadır. Ama sayıları az da olsa başka azınlıklar da vardır; Almanlar, Çekler, Çingeneler, Ermeniler, Gagavuzlar [Hıristiyan Türkler], Hırvatlar, İbraniler [Yahudiler], İtalyanlar, Lipovanlar, Ruslar, Sırplar, Slovaklar, Ukraynalılar & Yunanlar. Bu topraklarda ilk kurulan devlet “Dacia Krallığı”dır.
Günümüzdeki Romanya kendisini Roma İmparatorluğu’nun “Torunları” olarak kabul etmektedir. “Romanya: Roma Ülkesi” demektir. Rumence, Latince kökenli bir dil olup
İtalyanca’ya en yakın dildir. Abecesi, Kril Abecesi kökenli değildir ve bulunduğu bölgede, Slav Kültürü ve Kril Abecesi’ne dayalı olmayan tek ülkedir.
Türkmeler ve Kırım Tatarları
Eflak ve Boğdan ya da 1881’den sonra Romanya Krallığı alanları içinde Türklerden [Türkmenler, Yörükler] başka Kırım Tatarları da yerleşme başlar; Kırım Tatarları. Türkmenler ve Kırım Tatarları yanında Romanya topraklarında dağınık biçimde yaşayan Beyaz Çingeneler de dinen Müslümanlaşan kitlelerdendir.
Tatarlar [Tatarca: Tatarlar, Татарлар], günümüzde Rusya Federasyonu içinde yer alan Tataristan Cumhuriyeti’ndeki Volga Tatarları, Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti’ndeki Kırım Tatarları gibi etnik gruplar kendilerini Tatar olarak adlandırmaktadır. Bunun dışında Çin Halk Cumhuriyeti’nin azınlıklarından biri olan Tatarlar [塔塔尔族 Tătăĕr zú] da bilinmektedir. Bulgaristan, Belarus, Çin, Kazakistan, Litvanya, Moldova, Polonya, Romanya, Rusya, Türkiye, Ukrayna ve Özbekistan gibi ülkeler Tatarların yaşadıkları yerlerdir.
Romanya’da Türkler [Türkmenler ya da Yörükler] ile Kırım Tatarları hep ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Kırım Tatarları olarak ele alınmasının nedeni budur. Bu ayrı tutulma hem Rumen Yönetimlerince hem de Kırım Tatarları’nın kendi benimsemeleri sonucudur.
Türklerin Romanya’daki Yerleşim Yerleri
Ahmatlar Köyü
[1], [bugün Bulgaristan, annemiz Necmiye Ortaç [Kiraz]’ın köyü],
Armutlu Köyü[2], Tutrakan [bugün Bulgaristan],
Adınbeyi[3] [bugün Bulgaristan],
Bülbül[4], Dobruca [Romanya],
Çatallar[5] [bugün Bulgaristan],
Deliorman[6] [Romanya],
Deliyusuflar Köyü[7] [Romanya],
Dobruca[8] [Romanya],
Dokuzsofu[9], Dobruca [Romanya],
Evlekler[10] [bugün Bulgaristan],
Gelincik[11] [Mirasa] Köyü, Köstence [Romanya],
Güney Dobruca[12] [bugün Bulgaristan],
Hacıoğlu[13], Pazarcık Kasabası [bugün Bulgaristan],
Karamurat[14], Dobruca [Romanya],
Kilya Köyü[15] [Romanya],
Köstence[16] [Romanya],
Siyahlar Köyü[17], Köstence, [Romanya],
Köstendil[18] [Romanya],
Mumçul[19] [bugün Bulgaristan],
Mumcuar[20] [Sveshtari], [bugün Bulgaristan],
Muslu Köyü[21], Köstence [Romanya],
Pazarcık[22] [bugün Bulgaristan],
Piridokça[23], Sinsille Kazası,
Pravadı[24] [bugün Bulgaristan],
Rauva Köyü[25], Tutrakan [Romanya],
Razgrad[26] [bugün Bulgaristan],
Rusçuk[27] [bugün Bulgaristan],
Sarhanlar Köyü[28] [Romanya],
Silistre[29] [bugün Bulgaristan],
Sulina[30] [Romanya],
Şumnu[31] [bugün Bulgaristan],
Tatar Suçuk[32] [bugün Bulgaristan],
Toprakhisar[33] [Romanya],
Tulça[34] [Romanya],
Tutrakan[35], [bugün Bulgaristan],
Vağni Köyü[36] [Romanya],
Veyisköy[37] [bugün Bulgaristan],
Romanya’da Kullanılan Adlar – Soyadlar & Soyadı Reformu
Romanya’da birçok Avrupa ülkesinde olduğu üzere, her çocuk babasının Aile Adı’nı [Soyadı] alır. Her evlenen kadın da Kocasının Aile Adı’nı [“Nume” ya da “Nume de Familie”: Soyad] alır. Ancak bunun istisna olduğu durumlarda olur. Sosyal ya da aile gelenekler zorlamaları ile bunun uygulanmadığı durumlar da olmuştur.
19. yüzyıla dek uygulana gelen yöntem “İlk İsim”, “Babanın Aile Adı” ve “Babanın Babasının Aile Adı” biçiminde sürer. Bu kurala uymayan bazı istisnalar vardır. Ünlü
Kişiler ya da Asiller [Boyarlar] bu kuralı uygulamazlar. Romanya’da “Ad Reformu” 1850’lerde benimsenmiştir. Bu tarihlerde “Soyadı Benimseme Yasası” ile “Adlar” Batı Tarzı biçime dönüştürülmüştür. Uygulamada “Fransız Tarzı” yani “İlk Ad” ve “Aile Adı” biçiminde kullanılmaya başlamıştır.
Romanya, Osmanlı İmparatorluğu’nda “Özerk” bir yapıya sahiptir. “Voyvodo” denilen Prenslerle yönetilir.
Buna göre, “Ad: Prenume” [Fransızca Prénom: İlk Ad] ve “Soyad: Nume ya da Nume de Familie” [Fransızca Nom de Famille] biçiminde adlandırma yapılır. “İkinci Adlar”, bu o zamanlar her ne kadar “Zorunlu” olmasa da, “İkinci Adlar: Numele Mic” oldukça yaygın olarak kullanılmıştır.
Tarihi olarak, 19. yüzyılda “Soyadı Reformu” uygulamaya sokulduğunda, uygulana gelen ise “Baba Adı” ya da “Anne Adı” Uygulaması’nın kullanılıyor olmasıdır; sözgelimi “Baba” ölmüşse ya da bilinmiyorsa. Tipik uygulama “Baba Adı”na bir “-escu: çocuk” eklemektir; Anghelescu ["Anghel'in çocuğu"] ve Petrescu ["Petre'nin çocuğu"]. Bu “-escu: çocuk” ekleme adeti Eski Slav Geleneği’nden; “-ьскъ” ve / veya Latin Geleneği’nden “-iscum” geliyor olmalı ve İtalyanca “-esco” ve Fransızca “esque” ile uyum sağlamaktadır. Başka bir uygulama da “Doğum Yeri Adı”na bir “-eanu: ‘lı, ‘den” sonek eklenmesidir; Munteanu [Munt + eanu: "Dağlı") ve Moldoveanu [Moldov + eanu "Moldovolu"]. Bu tür benzersiz “Rumen Sonekleri” bireylerin kökenlerini ve geldikleri ulus ya da dini aidetlerini belirlemede önemli rol oynar.
Romanya’da kullanılan başka adlandıralar da vardır. Buna göre “Yapılan İşler”, “Lakaplar” ve “Olaylar” “Soyadı: Nume ya da “Nume de Familie“ olarak kullanılmıştır; Botezatu [Vaftizli], Barbu [Gür Sakallı, Sakallı], Prodan [foster], Bălan [Sarı, Sarışın], Fieraru [Demirci], Croitoru [Terzi] ve Păcuraru [Çoban].
Romanya’da “Soyadlar” bireyin dişi ya da erkek olması ile değişiklik göstermez. Uygulamada “İlk Adları: Prenume”, “Soyadlar: Nume ya da Nume de Familie” izliyor gibi görünse de Resmi Uygulama ve Kayıtlar’da bu sıra bozulur; “Soyadlar: Nume Nume de Familie” ve “İlk Adları: Prenume” sıralaması kullanılır. İmza atarken bile önce “Soyad” sonra “İlk Ad” uygulanır.
Romanya’da “Rumen Olmayanlar” genelde “Rumenleştirilmiş Aile Adları”nı kullanmıştır. Polonyalılar için sözgelimi Żurowski için Jurovschi kullanılmıştır. Hatta bu uygulama Romanya, Komünist Yönetim altındayken Romanyalı Macarlar için bulundukları yönetimlerce zorunlu biçime dönüştürülmüştür.
Romanya Türkleri’nin Göç Nedenleri
Romanya Türkleri’nin Göçe Hazırlığı
Romanya Türkleri’nin Göç Yerleri
Romanya Türkleri’nin Göç Yolları
Romanya Türkleri’nin Göç Limanı
Romanya’da Türk Muhacereti [Göçü] ile ilgili olarak görüşmeler devam ederken, Türkiye’de hükümet de göçmenlerin taşınması için Vapur Acenteleri’yle görüşmeler yapar [Acente adları nelerdir?]. Sonunda bu görüşmeler taşıma masrafları bütçeden karşılanmak üzere “Bursa Vapuru”, “Nazım Vapuru”, “Hisar Vapuru”, “Adana
Vapuru” ve “Adnan Vapuru” sahipleriyle anlaşma sağlanır. Anlaşmaya gereği Vapur Sahipleri [sahiplerinin adları eksik?] eşyası ile birlikte her bir Rumen Türkü Muhaciri Romanya Köstence’den İstanbul Karaköy İskelesi ya da Haydarpaşa Limanı’na 290 Ley’e [237 Kuruş] taşıyacaktır [Akşam 10 Haziran 1935].
1935’de Türk ve Rumen Yetkilileri
Mustafa Kemal Atatürk; Türkiye Cumhurbaşkanı, İsmet İnönü; Türkiye Başbakanı, Tevfik Rüştü Aras; Türkiye Dışişleri Bakanı, Hamdullah Suphi Bey; Romanya Bükreş Türk Elçisi, İbrahim Tali Bey; Trakya Umumi Müfettişi, Hulusi Devrimer; Trakya İskan Müşaviri, ?; Romanya Başbakanı, ?; Romanya İçişleri Bakanı, ?; Romanya Ziraat Bakanı,
Osmanlı İmparatorluğu & Türkiye Cumhuriyeti’nde Kullanılan Takvimler
Osmanlı İmparatorluğu ve onun egemen olduğu topraklarda resmi kayıtlarda ve işlemlerde üç ayrı takvim kullanılmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nda Resmi Kayıtlar’da hangi Takvimlerin kullanıldığı önemlidir. En basit olarak Soyağacı [Geneology] ve çeşitli öyküleri yazmak isteyenler bazı zorluklar yaşarlar. Sözgelimi babam Mehmet Kiraz’ın doğum yılı 1341’dir. Bu Doğum Tarihi’nin Hicri mi yoksa Miladi mi olduğunu bilmek önemlidir. Hicri, Rumi ve Miladi Takvimler arasında yıllar, aylar ve gün farkları vardır.
1341’i Hicri Yıl okursak karşılığı 1923’e erişiriz. Bu doğru bir sonuç mudur? Hayır. Çünkü arada Osmanlı İmparatorluğu’nda ve devam olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında Farklı Takvim Uygulamaları olmuştur;
“1334 [1918] Yılı’nda, Rumi Mali Yılbaşı olarak Kânûn-ı Sânî kabul edilir ve 1341 [1925] tarihine kadar Rumi Takvim kullanılır”.
Bu durumda 1341 Doğum Tarihi, Rumi Takvim Yılı’dır ve Miladi Yıl karşılığı 1925’dir. Hatta 1342 [1925] yılına dek birçok kayıtlarda, çıkan günlük gazetelerde Rumi Aylar kullanılmıştır.
Hicri Takvim: Hz. Muhammed′in ölümünden sonra, “Günlerin Hesaplanması” konusunda ortaya çıkan bazı anlaşmazlıklar üzerine düzenlenir. Hz. Muhammed’in [günümüzdeki Suudi Arabistan] Mekke′den Medine′ye Hicret Yılı [göç] olan 622 Miladi [Miladi: İsa’nı Doğum Yılı] yılı bu takvimin başlangıç yılı kabul edilir. Hicret’in gerçekleştiği ayın Muharrem ayı olduğu anlaşılınca takvimin başlangıç ayının da Muharrem olması kararlaştırılır. Böylece 1 Muharrem gününe karşılık gelen 16 Temmuz 622 Milâdî Tarihi, Hicrî Takvim’in başlangıç günü olur.
Hicrî Yılı, Milâdî Yıl’a çevirmek için Hicrî Yıl 33’e bölünür, artık sayı dikkate alınmaz. Bölüm Sayısı, Hicrî Yıl’dan çıkartılır. Çıkan sayıya 622 eklenir. Milâdî Yıl elde edilir.
1341 : 33 = 40, kalan 6.
1341 – 40 = 1301
1301 + 622 = 1971
Hicri 1341′in karşılığı Miladi 1923′dür.
Osmanlı’da “Resmi & Tapu Kayıtları”nda H.1263 [M.1847] ila H.1287 [M.1871] tarihleri arasında Hicri [Arabi] Takvim kullanılır.
Hicrî / Arabî Aylar Sembolü Kaçıncı Ay Oldukları
Muharrem Mim sözü I. ay
Safer Sad sözü II. ay
Rebi‘ü’l-evvel [R.Evvel] Ra, Elif sözleri III. ay
Rebi‘ü’l-âhir [R.Ahir] Ra sözü IV. ay
Cemâziye’l-evvel [C.Evvel] Cim, Elif sözleri V. ay
Cemâziye’l-âhir [C.Ahir] Cim sözü VI. ay
Receb Be sözü VII. ay
Şaban Şın sözü VIII. ay
Ramazan Nun sözü IX. ay
Şevval Lam sözü X. ay
Zilka‘de [Z.Kade] Zel, Elif sözleri XI. ay
Zilhicce [Z.Hicce] Zel sözü XII. ay
Rumi Takvim: Rumi Yıl, İ.Ö. 46′da Roma İmparatoru Jül Sezar adına düzenlen takvim esasına dayanır. Yılbaşı Mart kabul edilir. Rumi Yıl ile Hicri Yıl arasında süre farkı vardır. Hicri Ayları’n 29 veya 30 gün sürmesi, bu aylarla, Miladi Aylar arasında yılda 10 günlük farkın oluşmasına neden olur. Aradaki bu fark, her 33 yılda bir Hicri Yıl’ın Miladi ya da Rumi Yıl’dan düşürülmesine neden olmuştur. Buna “Sıvış Yılı” denir. Rumi Yıl’ bulmak için Miladi Yıl’dan 584 çıkartılır. Örneğin: 1985 Miladi Yıl’ı, Rumi Yıl’a çevirmek için 1985 – 584 = 1401 Rumi Yıl’ı bulunur. Rumi Yıl’ı Miladi Yıl’a çevirmek için sözgelimi 1331 Rumi Yıl’ını ele alalım. Miladi Yıl’a çevirmek için 1331 yılına 584 eklenir. Bu durumda 1331 + 584 = 1915 biçiminde Miladi Yıl bulunur.
Rumi Yıl, 1840 yılında yeniden düzenlenir ve bu takvim 1925 yılına kadar Mali Yıl olarak Mali İşlemler’de kullanılır.
Osmanlı’da “Resmi & Tapu Kayıtları”nda R.1287 [M.1871] ila R.1334 [M.1918] tarihleri arasında Rumi Takvim kullanılmıştır.
Osmanlı’da Tapu Kayıtları tutulmaya başladığı H.1263 / M.1847 tarihinden itibaren “Miri Arazi”ye ait kayıtlarda Hicri Takvim esas alınır. H.1287 / M. 1871 yılına dek kullanılır. Bu yıldan sonra kayıtlarda Rumi Takvim esas alınır. Bazı kayıtlarda Hicri Yıl ve Rumi Yıl yan yana verilmiştir.
Rumi Aylar Miladi Takvim Ayı
Mart Mart
Nisan Nisan
Mayıs Mayıs
Haziran Haziran
Temmuz Temmuz
Ağustos Ağustos
Eylül Eylül
Teşrin-i Evvel (T. Evvel) Ekim
Teşrin-i Sânî (T. Sani) Kasım
Kânûn-ı Evvel (K. Evvel) Aralık
Kânûn-ı Sânî (K. Sani) Ocak
Şubat Şubat
1334 [1918] Yılı’nda, Rumi Mali Yılbaşı olarak Kânûn-ı Sânî kabul edilir ve 1341 [1925] tarihine kadar Rumi Takvim kullanılır.
“Romanya Muhacirleri”, Yalova, Altınva, Subaşı Köyü [önceleri İzmit’e bağlıydı]; Anne Tarafımızdan Bir Akraba
Buna durumda
Rumi Aylar Miladi Takvim Ayı
Kânûn-ı Sânî Ocak
Şubat Şubat
Mart Mart
Nisan Nisan
Mayıs Mayıs
Haziran Haziran
Temmuz Temmuz
Ağustos Ağustos
Eylül Eylül
Teşrin-i Evvel [T. Evvel] Ekim
Teşrin-i Sânî [T. Sânî] Kasım
Kânûn-ı Evvel [K. Evvel] Aralık
Miladi Takvim: Osmanlı’da “Resmi & Tapu Kayıtları”nda M.1926 [R.1342] tarihinden sonra Miladi Takvim kullanılmaya başlanmıştır.
Türkiye Basınında Romanya Türkleri Göç Haberleri
Akşam Gazetesi, 16 Teşrin-i Evvel 1934, Akşam Gazetesi, 01 Mart 1935, Akşam Gazetesi, 10 Haziran 1935, Akşam Gazetesi, 09 Şubat 1936, Anadolu Gazetesi, 19 Haziran 1937, Cumhuriyet Gazetesi, 03 Birinci Kanun 1934, Cumhuriyet Gazetesi, 13 Birinci Teşrin 1934, Cumhuriyet 24 İkinci Teşrin 1935, Cumhuriyet Gazetesi, 09 Ağustos 1935, Cumhuriyet Gazetesi, 10 İkinci Teşrin 1935, Cumhuriyet Gazetesi, 11 Birinci Kanun 1936, Cumhuriyet Gazetesi, 12 İkinci Teşrin 1935, Cumhuriyet Gazetesi, 13 Mayıs 1935, Cumhuriyet Gazetesi, 22 İkinci Teşrin 1935, Cumhuriyet Gazetesi, 24 Eylül 1935, Cumhuriyet
Gazetesi, 24 İkinci Teşrin 1935, Cumhuriyet Gazetesi, 25 Eylül 1935, Son Posta Gazetesi, 19 İkinci Teşrin 1935, Son Posta Gazetesi, 21 İkinci Teşrin 1935, Son Posta Gazetesi, 26 İkinci Teşrin 1935, Son Posta Gazetesi, 16 Temmuz 1936, Son Posta Gazetesi, 17 Haziran 1937, Son Posta Gazetesi, 28 Mayıs 1937, Ulus Gazetesi, 22 İlk Kanun 1935, Ulus Gazetesi, 23 İlk Kanun 1935, Ulus Gazetesi, 25 İlk Kanun 1935, Ulus Gazetesi, 27 İlk Kanun 1935, Ulus Gazetesi, 28 İlk Kanun 1935, Ulus Gazetesi, 31 İlk Kanun 1935 & Ulus Gazetesi, 17 Nisan 1936.
Romanya Göçmenlerinin Türkiye’ye Gelişleri
Türkiye Muhacir İmar & İskanı
“İskan Kanunu”, “İmar & İskan Kanunu”, “İskanlı Muhacirler, “Serbest Muhacirler”, “Muhacir İskan Haneleri”, “Muhacirlerin Sevk, İaşe ve İskânları”, “Muhacir İskan Hazırlığı”, “Muhacir İskan Mıntıkaları”, “Muhacir İskan Planlaması”, “Muhacir İskan İşi İle Uğraşan Kurumlar & Eşgüdümü”, “Muhacir İskan Meseleleri”, “Muhacir İskanı”….
Romanya Göçmenleri Yerleşim Yerleri
Kırım Savaşı [1853-1856], Osmanlı Rus Savaşı ya da “93 Harbi” [1877-1878] ve 1921’leden itibaren Romanya’dan aralıklı olarak göç edenlerin yerleştiği yerlerle 1934-1935-1936’larda “Mübadil Muhacir” olarak gelen Romanya Muhacirleri’nin yerleştiği ya da yerleştirildiği yerler çok çeşitlilik sunar. Belirlediğim yerleşim yerleri İzmit [Kocaeli] başta olmaz üzere abecesel olarak aşağıda sıralandığı biçimdir;
İzmit, Kullar [gittim], İzmit,
İzmit, Akmeşe [gittim],
İzmit, Arslanbey [gittim],
“Romanya Muhacirleri”, Yalova, Altınva, Subaşı Köyü [önceleri İzmit’e bağlıydı]; Muhacir Yemekleri
İzmit, Dağköy [gittim],
İzmit, Derince [doğduğum yer],
İzmit, Döngel [gittim],
İzmit, Gebze [gittim],
İzmit, Maşukiye [gittim],
İzmit, Tatar İhsaniye [gittim],
Adana [gittim], İmamoğlu [gitmedim],
Adıyaman [gitmedim],
Afyon [gittim], Dazkırı [gittim], Akarca, Akyarma, Bozan, Hasandede, Hisaralan, İdris & Yayla Köyleri [gitmedim],
Ankara [gittim], Polatlı [gitmedim], Tatlıkuyu Köyü [gitmedim],
Bursa [gittim],
Bursa, Yeniçiftlik [gitmedim],
Çanakkale [gittim], Alçıköyü [gitmedim],
Çanakkale [gittim], Ezine, Bahçeli Köyü [gitmedim],
Çanakkale Biga [gittim], Pekmezli Köyü [gitmedim],
Çanakkale, Biga [gittim], Doğancı [Kumuk] Köyü,
Çanakkale, Biga [gittim], Karapürçek Köyü,
Çorum [gitmedim], Alaca [gitmedim],
Edirne [gittim], Budakdoğan Köyü [gitmedim],
Edirne, İpsala, Hıdırköy [gitmedim],
Elazığ, Palu, Kovancılar Köyü [gitmedim],
Eskişehir [gittim], Eskişehir [gittim], Çifteler [gitmedim],
Eskişehir, Karakayalar Köyü [gittim],
Isparta [gittim], Gönen [gitmedim],
Isparta [gittim], Uluborlu [gitmedim],
İstanbul, Bahçeşehir [gittim],
İstanbul, Balaban Köyü [gitmedim],
İstanbul, Çatalca [gitmedim],
İstanbul, Eyüp [gittim],
İstanbul, Silivri [gittim],
İstanbul, Silivri, Beyciler Köyü [gitmedim],
İstanbul, Silivri, Büyük Kılıçlı Köyü [gittim],
İstanbul, Silivri, Çeltikçi Vakıf Çiftliği [Çiftlik] [gitmedim],
İstanbul, Silivri, Kadıköy [gitmedim],
İzmir [gittim], Konak, Kadriye Mahallesi [gitmedim],
Kastamonu [gittim], Abana, Bozkurt, Killi Köyü [gitmedim],
Kastamonu [gittim], Bozkurt [gitmedim],
Kırklareli [gittim], Demirköy [gittim], Hamdiköy [gitmedim],
Kırklareli [gittim], Pınarhisar [gittim],
Kırklareli [gittim], Vize [gittim],
Konya [gittim], Aksaray [gittim],
Konya [gittim], Çumra [gitmedim],
Konya [gittim], Zincirlikuyu [Gördoglu], Keçiören [gitmedim],
Kullar, Rahmiye [Çuhane, Karaçalı] [gittim],
Malatya [gitmedim], Maraş [gitmedim],
Maraş [gitmedim], Pazarcık [gitmedim],
Sakarya, Doğançay [gittim],
Sakarya, Kazımpaşa, Beşevler [gittim],
Sakarya, Söğütlü [gittim],
Samsun [gitmedim],
Sivas [gitmedim], Gemerek, Yeniçubuk Köyü [gitmedim],
Sivas [gitmedim], Gümüştepe [Yapaltun] Köyü [gitmedim],
Sivas [gitmedim], Karagöl Köyü [gitmedim],
Tekirdağ [gittim], Çorlu [gittim],
Tekirdağ [gittim], Hayrabolu [gitmedim],
Tekirdağ [gittim], Malkara, Ahmetköy [gitmedim],
Tekirdağ [gittim], Muratlı [gittim],
Urfa [gitmedim], Yalova, Altınova, Subaşı Köyü [gittim],
Yozgat [gitmedim], Sarıkaya, Hamam Köyü [gitmedim],
Romanya Muhacileri’ne Kimlik Verilmesi
Romanya’nın çeşitli bölgelerinden Köstence Limanı üzerinden İstanbul’a akan “Romanya Muhacirleri” yanlarında çeşitli “Romanya Tapu Belgeleri”, “Romanya Nüfus Cüzdanları” ve göç için hazırlanmış “Romanya Göç Pasaportları” ile gelirler. İstanbul’a erişmelerinin ardından Türk Hükümeti’nin, “Romanya Göçmenleri”ni hangi kayıt sistemine göre kaydettiği, kendilerine hangi “Geçici Nüfus Cüzdanları” düzenlediği bilgileri şimdilik bende yok.
Şimdiye dek görebildiğim Romanya’da düzenlenmiş, Romence bir “Türk Tapu Belgesi”dir. Kimi yaşlı göçmenlerin bana aktardığına göre Romanya’da kendileri için “Romanya Göç Pasaportu” düzenlenmeyen birçok “Romanya Muhaciri”, “Romanya Nüfuz Cüzdanları” ile Türkiye’ye gelmiştir.
“Romen Kimlik Belgeleri”nin olasılıkla “Soyadı” bölümü olması gerekir. Bundan emin değilim ancak “Romanya Soyadı Reformu” 1850’den sonra uygulamaya sokulmuş ve Romanya Vatandaşları, Batlı ülkelerdeki vatandaşlar gibi “Soyadı” almaya başlamıştır. Elimde 1925’lerden 1935’lere dek geçerli olan bir “Kimlik Belgesi” örneği olmadığından kesin olarak söz etmem olanaksızdır.
Diğer yandan 1934-1935 yıllarında Türkiye’ye akan “Romanya Muhacirleri” için düzenlenmiş olabilecek “Geçici Nüfus Cüzdanları”dan da bir örnek ne üzücü ki kimsede yoktur. Ancak Türkiye, 24 Aralık 1934[38] tarihinde aldığı bir meclis kararı ile “Soyadı Uygulaması”nı başlatmıştır. Bu durumda “Romanya Muhacirleri” için düzenlenen “Nüfus Cüzdanları”nda “Soyadı” da olması gerekir. Göçmenler kendilerine bir “Soyadı” seçmek zorundadırlar.
Annemiz Necmiye Ortaç [Kiraz]’ın ailesi Huriye-Halil Ortaç’ların “Soyadı” olan “Ortaç”ı[39] Romanya’da mı yoksa 1935’de Türkiye’de kendilerine verilen “Türk Nüfus Cüzdanları” düzenlendiği zamanda mı aldıkları konusu belirginsizdir.
Romanya Göçmeleri Muhacir İskan Haneleri
Türkiye Hükümeti, 1934-1935 Romanya Muhacereti’nde Türkiye’ye akan göçmenleri yerleştirmek için çeşitli önlemler ve uygulamalar almıştır. Türk Yetkililer, Romanya Yetkilileri ile çeşitli sosyal, ekonomik ve ticari konularda uzlaşılara varmışlardır. Buna göre göçmenler beraberlerine ağaç ve tomruk, çeşitli tarım gereçleri getirebileceklerdir. Malları ve mülkleri Roman Yetkilerin denetiminde satılacaktır.
Türkiye’nin çeşitli yerlerine dağıtılacak ve yerleştirilecek Romanya Muhacirleri için bir “İmar ve İskan İşleri Yönetmelği” hazırlanır ve Meclis’ten geçirilir. Buna göre yerleşme bölgeler, Vakıf Arazileri, Çeltik Çiftlikleri ve Uygun Arazi ve Arsalar belirlenir. Belirlenen bu yerlerin bulunduğu köy, kasaba ve köylere aktarılacak, “Geçici İskan Mıntıkıları”ndaki Romanya Muhacirleri, çeşitli yol ve araçlarla gönderilir.
Benim belirlemelerime ve görüntülemelerime göre İzmit ve çevresinde Romanya Muhacirleri için “Muhacir İskan Haneleri” yaptırılmasına karar verilir. Bu haneler uzun vadeli krediler biçiminde borç olarak Romanya Muhacirleri’ne verilecektir.
Tuna Nehri; Braila-Romanya
İzmit Derince, İzmit Gebze, İzmit Yendioğan [Manastır Mahallesi], İzmit Arslanbey, İzmit Kullar ve Yalova Altınova, Subaşı Köyü’ne [o zamanlar Altınova İzmit’e bağlıdır] “Muhacir İskan Haneleri” yapılır ve kısa süre sonra göçmenler konutlarına yerleştirilirler.
Muhacir İskan Haneleri’ne yerleştirilenlerin dışında bir çok Romanya Muhaciri,
İzmit, Kullar, İzmit, İzmit, Akmeşe, İzmit, Arslanbey, İzmit, Dağköy, İzmit, Döngel, İzmit, Maşukiye, İzmit, Tatar İhsaniye, Sakarya Kazımpaşa, Beşevler Köyü & Sakarya Doğançay’a bölüm bölüm yerleştirilirler.
Romanya-Bulgaristan Sınır Anlaşmaları & “Romanya Muhacirlier”-“Bulgaristan Muhacirleri” Ayrımı
“1934-1935 Romanya Muhacereti”, Romanya’dan Türkiye’ye olmuştur. Romanya’nın çeşitli mezra, köy, kasaba ve kentinden Türkiye’ye akan Romanya Türkleri [Türkmenler, Türk Yörükler, Kırım Tatarları ve Beyaz Müslüman Çingeneler] kendilerini “Romanya Muhaciri” olarak görür. Sonraki yıllarda 1939’dan başlayarak, Romanya ve Bulgaristan arasında imzalanan çeşitli “Sınır Anlaşmaları” [1939-1945] ile Tuna Nehri çevresinde, Karadeniz kıyılarına yakın bölgede ama özellikle Güney Dobruca diye anılan bölgede yer alan “Romanya Türkleri”, bundan böyle “Bulgaristan Türkü” diye anılacaktır.
1939’dan sonra eski “Romanya Türkleri”nin Bulgaristan topraklarına kalan göçleri “Bulgaristan Göçü” diye anılacaktır.
1939 Baharı’nda Bulgaristan başbakanı Georgi Kioseivanov, Bulgaristan Temsilcilikleri’ne gönderilecek gizli bir tamim hazırlayıp gönderir. Buna göre Bulgaristan, Romanya toprakları inde yer alan Güney Dobruca, Ege Trakyası ve bazı yerlerin, Berlin Kongresi’nde ve 1913 yılındaki Bükreş Barış Anlaşması’nda Neuille Anlaşması ile Yugoslavya’ya verilen Batı uç bölgelerinin Bulgaristan’a verilmesini ister.
Georgi Kioseivanov’nın amacı, Artan Alman Askeri baskısına karşın, Türkiye ve Yugoslavya’nın tarafsızlaşmasını sağlamaktır. Böylece Atina-Bükreş ekseninde Balkan Paktı’na önem verdirmektir. Böylece Bulgaristan tarasızlığını sürdürebilecektir. Diğer yandan Bulgaristan, Amanya ile ekonomik ilikilerini sürdürebilecektir.
23 Ağustos 1939’da Almanya ve SSCB, “Saldırmazlık Anlaşması” imzalayınca, Polonya, Beserabya ve Bukovinya ile Baltık Ülkeleri’nin kaderleri belirlenir. Bu anlaşma ile iki totaliter rejim Doğu Avrupa Toprakları’nı aralarında bölüşmüş olurlar. Artık Almanya Polonya’ya saldırabilecektir. Bulgaristan ise tarafsızlık durumunu acak savaş Bulgar Sınırı’na erişmediği sürece koruyabilecektir. Savaş tümüyle Almanya ile İtalya ve İngiltere ile Fransa arasında yapılan tüm anlaşmaları silip spürecektir.
1940 Baharı’nda Almanya, Batı Avrupa’daki düşmanlarını birkaç günde ezip Güney Doğu Avrupa’daki değişimler önyüze çıkar. 28 Haziran 1940’da Almanya ile yaptığı anlaşmadan ve onun Batı Avrupa’daki meşguliyetinden yararlanarak Rus Orduları, Beserabya ve Bukonovya’ya dönmeye başlar. Bulgaristan için bu önemli bir zamandır. Güney Dobruca’nın Bulgaristan’a geri verilmesi için Bükreş üzerindeki baskısını arttırı.
Berlin ve Moskova arasında çeşitli manevralarıyla Bulgaristan, Romanyalı Diplomalar ile Güney Dobruca’nın kaderi üzerinde görüşmeler yapılmasını sağlar. Romanya’nın Kraiowa kentinde, 7 Eylül 1940 tarihinde Güney Dobruca Sınır Anlaşması imzalanır. Anlaşmaya ile Güney Dobruca ve ona bağlı yerler Bulgaristan’a geri verilecektir. Barışcıl görüşmeler meyvelerini vermiştir.
Güney Dobruca’nın Bulgaristan’a verilmesinin ardından Berlin, Bulgaristan’a 27 Eylül 1940’da Almanya, İtalya ve Japonya arasında imzalanan Tripartite Paktı’na katılması için baskılarını arttırır. İtalya da benzer baskılarda bulunur ama Bulgaristan
İtalya ile Almanya arasına bir eşgüdüm olmadığını kısa süre sonra anlar ve baskılar sonucu kendisinden istenen önerileri reddeder.
Bu arada Bulgaristan, İngiltere’den de başka bir baskı alır. İngiltere, Bulgaristan’ı düşmanlarıyla anlaşmaması kousunda uyarmaktadır. ABD de benzer baskıları Bulgaristan üzerinde uygulamaya başlar.
Eski savaşlardan ve deneyimler göstermektedir ki Bulgaristan bir biçide baskıları ve baskı yapanları oyalayacak ve süeci uzatacaktır.
Berlin’in baskılarıyla, 7 Şubat 1941’de Bulgaristan, Yugoslavya ve Türkiye bir “Saldırmazlık Anlaşması” imzalarlar.
Romanya & Türkiye Konsolosluk Adresleri
“1934-1935 Romanya Muhacereti”, Romanya’dan Türkiye’ye olmuştur. Romanya’nın çeşitli mezra, köy, kasaba ve kentinden Türkiye’ye akan Romanya Türkleri [Türkmenler, Türk Yörükler, Kırım Tatarları ve Beyaz Müslüman Çingeneler] kendilerini “Romanya Muhaciri” olarak görür. Sonraki yıllarda 1939’dan başlayarak, Romanya ve Bulgaristan arasında imzalanan çeşitli “Sınır Anlaşmaları” [1939-1945] ile Tuna Nehri çevresinde, Karadeniz kıyılarına yakın bölgede ama özellikle Güney Dobruca diye anılan bölgede yer alan “Romanya Türkleri”, bundan böyle “Bulgaristan Türkü” diye anılacaktır.
1939’dan sonra eski “Romanya Türkleri”nin Bulgaristan topraklarına kalan göçleri “Bulgaristan Göçü” diye anılacaktır. Bu nedenle Romanya, Türkiye Konsolosluk adreslerine Bulgaristan Konsolosluk ve Büyükelçilik adresleri eklenmesi gerekir.
Romanya Bükreş Türk Büyükelçiliği [Embassy of the Republic of Turkey in Romania] Chancery: Calea Dorobantilor 72, BucharestPhone: (0040-21) 206 37 00/04Fax: (0040-21) 206 37 37E-mail: Bukres.be@mfa.gov.trWorking hours: Monday - Friday 9.00-12.30; 14.00-18.00Consular Section: Phone: (0040-21): 206 37 27/29Fax: (00400-21) 206.37.30Monday-Friday 9.00-12.30Military attache-phone: 210.13.40Economic Affairs: B-dul Magheru 24, et. 4, ap. 27, Bucharest Program: Monday-Friday 9.00-12.30; 14.00-18.00
Phone: ?; Fax: (0040-21) 211.22.23Ambassador: Mrs. Ayşe Sınırlıoğlu.
Romanya, Türkiye Ankara Büyükelçiliği [Romania Embassy, Ankara, Turkey]Bukres Sok. No.4 Postal Code: 06680 Çankaya, Ankara, Turkey Phone:Fax:Emails: romania@attglobal.net, omanyabyk@dsl.ttnet.net.tr, Website URL: www.roembtr.org Romanya, İstanbul Konsolosluğu, Türkiye [Romania Consulate, İstanbul, Turkey]55, Sira Selviler Cad nr. 55, Taksim Beyoglu, Istanbul, Turkey Phone: +90-212-2924126, Fax: +90-212-2938261Email: konsrom@doruk.net.tr Romanya, İzmir Konsolosluğu, Türkiye [Romania Consulate, Izmir, Turkey]Kemal Pasa Cad., No 12, Pinarbasi, Izmir, Turkey Phone: +90-232-4791044Fax: +90-232-4790990.
Romanya, Edirne Konsolosluğu, Türkiye [Romania Consulate, Edirne, Turkey]Londra Asfalti, Kîray Apt., No. 64/A Edirne, Turkey Phone: +90-284-2255690, +90-284-2140691Fax: +90-284-2121777Romanya, İzmir Konsolosluğu, Türkiye [Romania Consulate, Izmir, Turkey]strada 1479, Nr. 9 Alsancak, Izmir, Turkey Phone: +90-232-4650463Fax: +90-232-4650938Email: romcons@superonline.com
Kaynakçalar
- Sıhhat ve İçtema-i Muavenet Vekaleti: “Romanya ve Bulgaristan’dan Gelen Göçmenlerin Yedi Vilayete Yerleştirildiklerine Dair Tebliği [14 Temmuz 1936]”, Ayın Tarihi, Ağustos 1936, No: 32, Sf.10-12.
- Osmanlıca Tapu Terimleri Sözlüğü: Hazırlayan: Hayrettin Gültekin, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Tapu Arşiv Dairesi Başkanlığı, Şube Müdürü, 01.06.2007.
- Romanya’da Soyadı Kullanımı ve Genel Bilgiler: Wikipedia.Org.
- Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivleri, 1935’de Neler Oldu?.
- Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşivleri, 1935’de Neler Oldu?.
- League of Nations, Archives; Chronology 1935.
- Atatürk Döneminde Romanya’dan Türk Göçleri (1923-1938), Dr. Önder Duman. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Samsun, Email: onderduman@hotmail.com. bilig è Bahar / 2008 è sayı 45: 23-44, © Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığı.
- Erkan Kiraz, “Dünden Bugüne Derince Köşeyazıları, Derince Ekspres Gazetesi, 2004-2005.
- Erkan Kiraz, “Bir Zamanlar Derince, Akıp Giden Yıllar”, Yayınlanmamış Özgeçmiş Deneme Yazısı; 2000-2009. Derince, İzmit-Kocaeli.
- BM Arşivleri, Göç Anlaşmaları.
- Mustafa Kemal Atatürk Zaman Dizini [Kronolojisi], 1935’de Neler Oldu.
- “I Live Adain” by Princess Ileana, with the help of Dorothy Kuenzli Hinckley Ladies' Home Journal, January 1952.
- Romania Folk Art Costumes. Romanian National Dress Attire. Costume Populare Romanesti. Portul Popular din Romania. Zone Etnografice in Romania: With Courtesy of Web: http://www.romanianmuseum.com, Email: romania@RomanianMuseum.com, Telephone in Chicago or FAX 1-773-509-1287.
- Olimpia, Class 8A, School No. 92, Bucharest, With Courtesy of http://traditionsacrosseurope.wordpress.com.
…
1935’de Neler Oldu
Romanya Göçü olduğunda Türkiye & Romanya ile dünyada nelerin olduğunu ise çeşitli arşiv kaynaklarını taratarak elde ettim. Aşağıda gün gün taranan bilgiler birçok ulusal ve uluslararası arşiv, çalışma ve belgelerden sadeleştirilerek ve günümüz Türkçesi’ne aktarılarak ve Fransızca ve İngilizce’den Türkçe’ye çevrilerek derlenmiştir.
Hiçbir kaynakta 1935 yılında nelerin olduğu bilgisi gün temelinde yoktur. Bunu sağlamak o denli kolay ve kısa soluklu bir çalışma değildi. Okunmakta olan bu çalışma rahmetli annemiz Nemciye Ortaç [Kiraz]’a olan saygı borcumuzun ve onun 5-6 ya da 10 yaşlarında yaşadığı ve tanık olduğu “1935 Romanya Göçü”nü çabamızın bir ürünüdür. Çalışmanın kökeni 1999’lara dayanır. Büyük Marmara Depremi diye andığımız 17 Ağustos 1999 İzmit Depremi sabahında başlamıştır.
“1934-1935 Romanya Muhacereti & Romanya Muhacirleri” çalışmasının gerisinde özellikle İzmit Derince’de ve diğer Romanya Göçmenleri yerleşim yerlerini gezip dolaşma, yüzlerce göçmenle söyleşi, dinlenen öyküler, öykülerin kaydedilmesi, yerel gazete ve dergilerde çıkan köşeyazılarına aktarılması ve büyük bir bilgi birikimi vardır.
[1] Ahmatlar Köyü: [Ahmetler, Amatlar, Akhmatlar, Ahmatlar, Стефан Караджа: Stefan Karadža, Stefan Karadzha, Stefan Karadja, Stefan Karaca]: Bulgaristan, Silistre.
[2] Armutlu Köyü [Armutlu, Armutlii, Armutli, Armutlia, Armuchi,, Крушари: Kruşari, Krušari, Krusari]:
[3] Aydınbeyi [Къпиново, Kıpinovo]: Bulgaristan. Aydınbey, Dobruca Ovası üzerinde, çevresi düzlük, güneye doğru hafif eğimli bir arazi üzerinde kurulmuştur. Köy Kasımköy'ün [General Toşevo] 7km2 batısındadır. Köyün birkaç yüz metre batı tarafında Melekler adlı köy bulunmaktadır. Resmi olarak bu iki köy bir köy olarak sayılmaktadır. Köyün nüfusunu Kırım Savaşı'ndan sonra Kırım'dan göç eden aileler oluşturur.
[4] Bülbül []:
[5] Çatallar []:
[6] Deliorman:
[7] Deliyusuflar Köyü []:
[8] Dobruca []:
[9] Dokuzsofu []:
[10] Evlekler []:
[11] Gelincik []:
[12] Güney Dobruca []:
[13] Hacıoğlu []:
[14] Karamurat []:
[15] Kilya Köyü []:
[16] Köstence []:
[17] Siyahlar Köyü []:
[18] Köstendil []:
[19] Mumçul: []
[20] Mumcular []:
[21] Muslu Köyü []:
[22] Pazarcık []:
[23] Piridokça []:
[24] Pravadi []:
[25] Rauva Köyü []:
[26] Razgrad [Разградска, Razgrad]: Bulgaristan.
[27] Rusçuk [Русенска, Rusçuk]: Bulgaristan.
[28] Sarhanlar Köyü []:
[29] Silistre: [Bulgarca: Силистра: Silistra, Rumence: Durostor]: Günümüzde Bulgaristan'ın kuzey doğusunda, Dobruca bölgesinde, Tuna Nehri [Mavi Tuna, Danube] kıyısında bulunan bir kenttir. Silistre İli’nin yönetim merkezidir. Bütün “Güney Dobruca” [Romencesi Cadrilater] gibi 1912-1940 yılları arasında Romanya egemenliğinde kalmıştır. Bu kentte önemli bir Türk nüfusu yaşamaktadır. Silistre, Osmanlı-Rus Savaşı [1828-1829] ve Kırım Savaşı’nın [1853-1856] başlarında Rus ve Osmanlı Orduları arasında şiddetli çarpışmalara sahne olur.
[30] Sulina []:
[31] Şumnu []:
[32] Tatar Suçuk [Топола, Topola Tatar Süyüçük]: Bulgaristan.
[33] Toprakhisar []:
[34] Tulça []:
[35] Tutrakan: [Bulgarca: Тутракан, Rumence: Turtucaia] kuzeydoğu Bulgaristan’ın Silistre iline bağlı bir kent. Tuna Nehri kıyısında yer alan kentten, Romanya tarafında yer alan Oltenita’ya vapur bağlantısı vardır. Güney Dobruca’nın batısında ve Ruse’nin 58km doğusunda ve Silistre’nin 62km batısında yer alır. Osmanlılar kenti alana dek Bulgar Krallığı’na bağlıdır. 1877-1877 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra Ruslar tarafında tekrar Bulgar Krallığı’na geri verilir. II. Dünya Savaşı’ndan sonra Romanya, Tutrakan’ı Güney Dobruca ile topraklarına katar ve bu 1940’lara dek sürer. II. Dünya Savaşı sonrası Craiova Anlaşması ile Bulgaristan’a geri verilir.
[36] Vağni Köyü []:
[37] Veyisköy [Бобовец, Bobovets]: Bulgaristan.
[38] 24 Aralık 1934'te Bakanlar Kurulu'nca onaylanan “Soyadı Nizamnamesi”ne göre, "Her Türk, öz adından başka soyadı da taşıyacaktır. Soyadı olmayanlar 2.7.1936 tarihine kadar bir soyadı seçip bu soyadı nüfus kütüklerine ve doğum kâğıtlarına yazdıracaklardır." Kanun bugünden itibaren resmen uygulamaya başlar.
[39] Ortaç: “Tepe”, “Mirasçı” ya da “Veliaht” anlamına gelir. Türkçe kökenlidir.© Copyright 1999-2000-2009. http://erkankiraz.blogspot.com/. Pictures, Documents, Materials, Stories, Ottoman Archives, Turkish Republic Archives or Other Information & Knowledge in this page may not be reproduced in any form without expressed written permission from Erkan Kiraz, nor may it be sold or otherwise transferred to a third parties.
For whatever aims they could not be copied, recopied, distributed, redistributed, used or reused on any written documents, texts, undergraduate certificates, bachelor's degrees, bachelor's levels, books or in any kind of digital or electronically environments & media, either they are regarded as profit-gaining or non-profit gaining or educational purposes.
Savas Karakas: Documentary Film Entitled “Saving Kocaoglan [Bigger Bear]-Istanbul-Kocaoglani Kutramak: Belgesel Film-Savaş Karakaş, İstanbul
Savas Karakas: Documentary Film Entitled “Saving Kocaoglan [Bigger Bear]-Istanbul-Kocaoglani Kutramak: Belgesel Film-Savaş Karakaş, İstanbul
Savas Karakas: Documentary Film Entitled “Saving Kocaoglan [Bigger Bear]-Istanbul-Kocaoglani Kutramak: Belgesel Film-Savaş Karakaş, İstanbul
Savas Karakas: Documentary Film Entitled “Saving Kocaoglan [Bigger Bear]-Istanbul-Kocaoglani Kutramak: Belgesel Film-Savaş Karakaş, İstanbul
Savas Karakas: Documentary Film Entitled “Saving Kocaoglan [Bigger Bear]-Istanbul-Kocaoglani Kutramak: Belgesel Film-Savaş Karakaş, İstanbul
Savas Karakas: Documentary Film Entitled “Saving Kocaoglan [Bigger Bear]-Istanbul-Kocaoglani Kutramak: Belgesel Film-Savaş Karakaş, İstanbul
Savas Karakas: Documentary Film Entitled “Saving Kocaoglan [Bigger Bear]-Istanbul-Kocaoglani Kutramak: Belgesel Film-Savaş Karakaş, İstanbul
Savas Karakas: Documentary Film Entitled “Saving Kocaoglan [Bigger Bear]-Istanbul-Kocaoglani Kutramak: Belgesel Film-Savaş Karakaş, İstanbul
Savas Karakas: Documentary Film Entitled “Saving Kocaoglan [Bigger Bear]-Istanbul-Kocaoglani Kutramak: Belgesel Film-Savaş Karakaş, İstanbul
Posts
