İçimizden Birisi; Turan Güler & Ray Spor
Yazım Tarihi; 16 Ekim 2004 Salı, Şirintepe-İzmit, Yayın Tarihi;
Yazım Tarihi; 16 Ekim 2004 Salı, Şirintepe-İzmit, Yayın Tarihi;
Derince’yi anlatırken ona biçim vermiş, olaylarını etkilemiş ve yönlendirmiş ya da baki kalan bu kubbede hoş bir seda olup, eski zamanları yaşayıp aramızdan ayrılmış kişilere de yer vereceğim.
Öncelikle, hala aramızda olanlar konu edilecek. Söyleşi önerimi kabul edenlerle yaptığım muhabbetleri ve onların ağzından öğrendiklerimi sizlerle paylaşacağım. Bazıları ise çoktan aramızdan ayrılmış olanlar olacak. Onların anılarını ise, yakınları ile yaptığım söyleşilerden derlediğim bilgilerden aktaracağım.
Öykülerine değineceğim kişiler yaşadıkları evrelerde sıradan, yetkili, etkin, saygın, sevilen, ya da sevilmeyen kişiler olabilir. Sevenleri ya da sevmeyenleri de olabilir. Durum ne olursa olsun paylaştıkları anıları ve bilgiler Derince için önemli olarak düşünüyorum. Biz söyleşilerimizi yaptığımız kişilere sevgi ve muhabbetle gittik. Aynı şekilde karşılık gördük. Saygı ve sevgimizi paylaştık. Kendilerine minnettarız.
Turan Güler. Aslen hemşerim sayılır. Bu ne kadar olursa tabii. Kendisi, Bilecik’in Söğüt kazasından. 12 yaşlarındayken gelmiş Derince’ye. 1944 doğumlu ve Tüpraş’tan emekli olmuş. Benim babam ise dedemle 16 yaşlarında çıkmış Bilecik’in Gölpazarı’na bağlı Kümbet Köyü’nden. Bu bilgiler ışığında ikimiz de öz Derinceli’yiz aslında.
Ramazan Bayramı’nın üçüncü günü bayramlaşmak ve sohbet etmek amacıyla sevgili dostum Ferit Toplu’yla gittik Eski Çarşı’da Hasan Yüksel Sokak’ın köşesindeki bahçeli bir evin ikinci katındaki evine. Fevzi Çakmak Caddesi’nin şirin sokaklarını dolaşmıştık çiseleyen yağmur altında. Bizi evine kabul ettiğinde üzerimizden yağmur suları damlıyordu.
Turan Güler 12 yaşlarındayken ailesi Derince’ye gelmiş. İlk oturdukları ev Tatarlar’dan Hanis (Günaydın) Ağa’nın bağlığının (kiraz bahçesinin) güney-doğu köşesindeki evmiş. Yıl 1957. Ben yeni doğmuşum. Necmi X amcanın evi. Bu ev aynı köşede hala ayaktadır. İki katlı, yeşil renkli bir evdi. Ben öyle anımsıyorum. Gölcük Deniz Fabrikaları’ndan emekli Necmi Amca, eşi Ferayet Hanım ve çocukları İlyas, Engin & Sevil.
Bağlığın doğu tarafı üçgen biçiminde bir alandı. Boş bir alan. Daha doğu tarafta bir küme ev vardı. Arada da bir sokak. Şimdiki Lale Sokak. Turan Güler, Derince’de ilk kez futbolu kuzey-güney doğrultusunda boylamasına uzanan bu açık sahada oynadığını ifade etti. Evin balkonundan futbol oynayanla seyrediyormuş. Hanis Ağa’nın büyük oğlu “Polis” Rıdvan Günaydın görmüş. Top oynar mısın diye sormuş. Yanıtı evet olunca, hangi mevkide oynarsın diye sormuş. Turan Güler de “Kaleci”! diye yanıtlamış. Bu yanıt Rıdvan Günaydın için çok şaşırtıcı olmuş. Çünkü mahalle aralarında oynanan oyunlarda Kaleci bulmak hep zor olmuştur. Göreve hazır bir kaleci balkonda dikiliyor. Gel geç kaleye demiş “Polis” Rıdvan Günaydın.
İşte böyle başlamış Derince’deki futbol yaşamı. Derince Gençlik Spor ve Ray Spor. Bize bir resimden söz etmişti. Kimlerle oynadığını oradan gösterecekti. Ama şimdi bulamam demişti. Bulmuş ve göndermiş. Resimde kimlerin yer aldığını aşağıda sıralayacağım. Özellikle iki isimden söz etmişti. Benim de tanıdığım Reşat Bakioğlu ve Osman Pamirel. Derince’de futbol denilince bu iki isim çok şey borçludur onlara.
Bir de çocukluk ve gençlik çağının Derince’sindeki yaşamın izlerinden yürüdü biraz. Belli anılarını paylaştı bizimle. Derince Limanı’ndaki Buğday Siloları önünde deniz içinde bir yükseltiden söz ediyordu. Yazları denize girdiklerinde bu yükseltinin üzerine çıkarlarmış. Su düzeyi bellerine gelirmiş. Burada Istakoz, İstiridye ve Midye çıkartırlarmış. Hatta denizden İnci dahi çıkarttığından söz etti. Derince Limanı ile Deniz Birliği arasından akan Çenedere’nin denize birleştiği ve çevresinin taşla örülü olduğu kısımdan deniz dibine daldıklarında, Barut çıkardıklarını anımsamaktaydı. Hatta Çubuk Barutları oluşturdukları bir düzenekle yaktıklarını aktarıyordu. Derince Limanı içinde eski Marangoz Atölyeleri ve Cer Makineleri’nin Tamirhane Yapıları doğusunda kalan Askeri Ulaştırma Komutanlığı’nın şimdi liman sahası içinde, yol üzerinde olduğunu belirtiyordu.
Tekrar, Derince’de kimler top oynardı konusuna dönünce, kimlerle top oynadığını ve kendilerine kimlerin çalıştırıcı olarak yardımcı olduğunu aktarmaya çalıştı. Gözleri ve belleği çok gerilere gitmişti. Anımsadıkları daha çok lakaplar ve ilk adlardı. Çoğunun soyadlarını anımsayamadı ilk elden.
Turan Güler, Derince’de ilk futbol kulübünün 1953 yılında kurulan Derince Gençlik Spor Kulübü olduğunu ifade etmiştir (bu klüp sonraki yıllarda Derince Belediyespor adını almıştır). Ardından kurulan Ray Spor (ilk ismi Demirspor) klübü de Derince futboluna önemli katkılar sağlamıştır. Özellikle Rayspor Klübü’nün başkanı ve Derince Liman Müdürü Mehmet Kocaman gerek kulüp çalışmaları ile Derince sporuna yaptığı hizmetler gerekse Derince gençlerine sağladığı iş olanaklarıyla Derince’ye damgasını vuran kişiler olarak unutulmaması gereğini ifade etmişti. Yine Turan Güler’in ifadelerine göre, Derince’de futboluna gerek yöneticilik, gerekse antrenörlük yaparak unutulmaz katkılar sağlayan” Reşat Bakioğlu (Nakliyeci), Zeki Baba, Osman Pamirel, Turgut Keskin, Hasan Yeşilkaya, Salih Oto (Siirtli), Güneş (Yüzbaşı) X, ve Mustafa X’in da adlarının unutulmazlar listesinde yer almasının gereği vardır.
Bu arada Turan Güler, Derince’de futbol oynayanlar arasında; “Tatar” Müzekker Yiğit (Muammer ve Muzaffer Yiğit’in kardeşi, Gökhan Yiğit’in Babası), Hulusi Gözer, “Ali Bey” Çetin Nakuş, “Koçero” Yılmaz İntepe, “Pişmaniyeci” Turan X (Kaleci, Beşiktaş), Tahsin Yüzer, Sümer Yüzer, “Cimbik” Mustafa X, “Bambiş” Remzi Aybar, Fahrettin Toplu, Seyfullah Toplu, İrfan Toplu, Yüksel Çolpan, Haluk Özyuva, Aykut Ataman, Tamer Ataman, “Kaleci” Korkut X, Ferruh Özatalay (Fenerbahçe), Metin Özatalay (Fenerbahçe), Zinnur Sarı (Rayspor, Kağıtspor ve Altay), Nezih Yavaş (aynı zamanda Yelkenci), Tevfik Bal (Gençlerbirliği & Manisaspor), Enver Kara (Malatyaspor, Derince Belediyesporda Antrenör), “Kasap” Şevki X, “Çamur” Şevket X ve Turan Çıray’ın anılarını zorlayarak ilk aklına gelen isimler olduğunu bize ifade etmiştir.
Daha önce göndereceğini ifade ettiği fotoğraf elime geçince gördüm ki fotoğraftaki futbolcuların da isimlerini yazmış. Fotoğraf, 1967–68 sezonunda, şimdiki adı Mehmet Ali Kağıtçı Stadı olan İzmit Şehir Stadı’nda çekilmiş. O zamanlar stadın batı duvarı önünde tribünler vardı. Geri planda Turgut Mahallesi’nin D-100 yolu tarafları ve bir zamanlar Gültepe Kavşağı’nın doğu tarafında kalan Kültür Sineması ve çevresi az da olsa görünüyor. Bu sinemayı eski Derinceliler pek severlerdi. Derince’de araba kiralayıp toplu olarak, kaç kez gitmiştik.
Bilgi aktarımında kullanılan “” içinde kullanılan terimler lakap’ları, X’ler Bilinmeyen’leri ve ()’ler ise ek açıklama’ları içermektedir. Eksik bilgileri tamamlama konusunda her tür hüsnü niyet başımız üzeredir.
Fotoğrafta ayaktakiler, Soldan sağa; Hulusi Gözer, “Bilecikli” Turan Güler, Hıfzı Karslı, “Cimbik” Mustafa X, “Ali Bey” Çetin Nakuş ve “Tatar” İrfan Toplu. Oturanlar, soldan sağa; “Çarşaf” İbrahim X, Halit X (Gölcük, Kavaklı), “Manav” Adil X, “Çumungi” İsmail X ve Şenol Baş.
Anılarını ve bilgilerini bizlerle paylaşan Sayın Turan Güler’e, katkıları ve zahmetleri için dostum Ferit Toplu’ya, bazı açıklayıcı bilgiler sağlayan Gökhan Yiğit’e teşekkür ederim.
Öncelikle, hala aramızda olanlar konu edilecek. Söyleşi önerimi kabul edenlerle yaptığım muhabbetleri ve onların ağzından öğrendiklerimi sizlerle paylaşacağım. Bazıları ise çoktan aramızdan ayrılmış olanlar olacak. Onların anılarını ise, yakınları ile yaptığım söyleşilerden derlediğim bilgilerden aktaracağım.
Öykülerine değineceğim kişiler yaşadıkları evrelerde sıradan, yetkili, etkin, saygın, sevilen, ya da sevilmeyen kişiler olabilir. Sevenleri ya da sevmeyenleri de olabilir. Durum ne olursa olsun paylaştıkları anıları ve bilgiler Derince için önemli olarak düşünüyorum. Biz söyleşilerimizi yaptığımız kişilere sevgi ve muhabbetle gittik. Aynı şekilde karşılık gördük. Saygı ve sevgimizi paylaştık. Kendilerine minnettarız.
Turan Güler. Aslen hemşerim sayılır. Bu ne kadar olursa tabii. Kendisi, Bilecik’in Söğüt kazasından. 12 yaşlarındayken gelmiş Derince’ye. 1944 doğumlu ve Tüpraş’tan emekli olmuş. Benim babam ise dedemle 16 yaşlarında çıkmış Bilecik’in Gölpazarı’na bağlı Kümbet Köyü’nden. Bu bilgiler ışığında ikimiz de öz Derinceli’yiz aslında.
Ramazan Bayramı’nın üçüncü günü bayramlaşmak ve sohbet etmek amacıyla sevgili dostum Ferit Toplu’yla gittik Eski Çarşı’da Hasan Yüksel Sokak’ın köşesindeki bahçeli bir evin ikinci katındaki evine. Fevzi Çakmak Caddesi’nin şirin sokaklarını dolaşmıştık çiseleyen yağmur altında. Bizi evine kabul ettiğinde üzerimizden yağmur suları damlıyordu.
Turan Güler 12 yaşlarındayken ailesi Derince’ye gelmiş. İlk oturdukları ev Tatarlar’dan Hanis (Günaydın) Ağa’nın bağlığının (kiraz bahçesinin) güney-doğu köşesindeki evmiş. Yıl 1957. Ben yeni doğmuşum. Necmi X amcanın evi. Bu ev aynı köşede hala ayaktadır. İki katlı, yeşil renkli bir evdi. Ben öyle anımsıyorum. Gölcük Deniz Fabrikaları’ndan emekli Necmi Amca, eşi Ferayet Hanım ve çocukları İlyas, Engin & Sevil.
Bağlığın doğu tarafı üçgen biçiminde bir alandı. Boş bir alan. Daha doğu tarafta bir küme ev vardı. Arada da bir sokak. Şimdiki Lale Sokak. Turan Güler, Derince’de ilk kez futbolu kuzey-güney doğrultusunda boylamasına uzanan bu açık sahada oynadığını ifade etti. Evin balkonundan futbol oynayanla seyrediyormuş. Hanis Ağa’nın büyük oğlu “Polis” Rıdvan Günaydın görmüş. Top oynar mısın diye sormuş. Yanıtı evet olunca, hangi mevkide oynarsın diye sormuş. Turan Güler de “Kaleci”! diye yanıtlamış. Bu yanıt Rıdvan Günaydın için çok şaşırtıcı olmuş. Çünkü mahalle aralarında oynanan oyunlarda Kaleci bulmak hep zor olmuştur. Göreve hazır bir kaleci balkonda dikiliyor. Gel geç kaleye demiş “Polis” Rıdvan Günaydın.
İşte böyle başlamış Derince’deki futbol yaşamı. Derince Gençlik Spor ve Ray Spor. Bize bir resimden söz etmişti. Kimlerle oynadığını oradan gösterecekti. Ama şimdi bulamam demişti. Bulmuş ve göndermiş. Resimde kimlerin yer aldığını aşağıda sıralayacağım. Özellikle iki isimden söz etmişti. Benim de tanıdığım Reşat Bakioğlu ve Osman Pamirel. Derince’de futbol denilince bu iki isim çok şey borçludur onlara.
Bir de çocukluk ve gençlik çağının Derince’sindeki yaşamın izlerinden yürüdü biraz. Belli anılarını paylaştı bizimle. Derince Limanı’ndaki Buğday Siloları önünde deniz içinde bir yükseltiden söz ediyordu. Yazları denize girdiklerinde bu yükseltinin üzerine çıkarlarmış. Su düzeyi bellerine gelirmiş. Burada Istakoz, İstiridye ve Midye çıkartırlarmış. Hatta denizden İnci dahi çıkarttığından söz etti. Derince Limanı ile Deniz Birliği arasından akan Çenedere’nin denize birleştiği ve çevresinin taşla örülü olduğu kısımdan deniz dibine daldıklarında, Barut çıkardıklarını anımsamaktaydı. Hatta Çubuk Barutları oluşturdukları bir düzenekle yaktıklarını aktarıyordu. Derince Limanı içinde eski Marangoz Atölyeleri ve Cer Makineleri’nin Tamirhane Yapıları doğusunda kalan Askeri Ulaştırma Komutanlığı’nın şimdi liman sahası içinde, yol üzerinde olduğunu belirtiyordu.
Tekrar, Derince’de kimler top oynardı konusuna dönünce, kimlerle top oynadığını ve kendilerine kimlerin çalıştırıcı olarak yardımcı olduğunu aktarmaya çalıştı. Gözleri ve belleği çok gerilere gitmişti. Anımsadıkları daha çok lakaplar ve ilk adlardı. Çoğunun soyadlarını anımsayamadı ilk elden.
Turan Güler, Derince’de ilk futbol kulübünün 1953 yılında kurulan Derince Gençlik Spor Kulübü olduğunu ifade etmiştir (bu klüp sonraki yıllarda Derince Belediyespor adını almıştır). Ardından kurulan Ray Spor (ilk ismi Demirspor) klübü de Derince futboluna önemli katkılar sağlamıştır. Özellikle Rayspor Klübü’nün başkanı ve Derince Liman Müdürü Mehmet Kocaman gerek kulüp çalışmaları ile Derince sporuna yaptığı hizmetler gerekse Derince gençlerine sağladığı iş olanaklarıyla Derince’ye damgasını vuran kişiler olarak unutulmaması gereğini ifade etmişti. Yine Turan Güler’in ifadelerine göre, Derince’de futboluna gerek yöneticilik, gerekse antrenörlük yaparak unutulmaz katkılar sağlayan” Reşat Bakioğlu (Nakliyeci), Zeki Baba, Osman Pamirel, Turgut Keskin, Hasan Yeşilkaya, Salih Oto (Siirtli), Güneş (Yüzbaşı) X, ve Mustafa X’in da adlarının unutulmazlar listesinde yer almasının gereği vardır.
Bu arada Turan Güler, Derince’de futbol oynayanlar arasında; “Tatar” Müzekker Yiğit (Muammer ve Muzaffer Yiğit’in kardeşi, Gökhan Yiğit’in Babası), Hulusi Gözer, “Ali Bey” Çetin Nakuş, “Koçero” Yılmaz İntepe, “Pişmaniyeci” Turan X (Kaleci, Beşiktaş), Tahsin Yüzer, Sümer Yüzer, “Cimbik” Mustafa X, “Bambiş” Remzi Aybar, Fahrettin Toplu, Seyfullah Toplu, İrfan Toplu, Yüksel Çolpan, Haluk Özyuva, Aykut Ataman, Tamer Ataman, “Kaleci” Korkut X, Ferruh Özatalay (Fenerbahçe), Metin Özatalay (Fenerbahçe), Zinnur Sarı (Rayspor, Kağıtspor ve Altay), Nezih Yavaş (aynı zamanda Yelkenci), Tevfik Bal (Gençlerbirliği & Manisaspor), Enver Kara (Malatyaspor, Derince Belediyesporda Antrenör), “Kasap” Şevki X, “Çamur” Şevket X ve Turan Çıray’ın anılarını zorlayarak ilk aklına gelen isimler olduğunu bize ifade etmiştir.
Daha önce göndereceğini ifade ettiği fotoğraf elime geçince gördüm ki fotoğraftaki futbolcuların da isimlerini yazmış. Fotoğraf, 1967–68 sezonunda, şimdiki adı Mehmet Ali Kağıtçı Stadı olan İzmit Şehir Stadı’nda çekilmiş. O zamanlar stadın batı duvarı önünde tribünler vardı. Geri planda Turgut Mahallesi’nin D-100 yolu tarafları ve bir zamanlar Gültepe Kavşağı’nın doğu tarafında kalan Kültür Sineması ve çevresi az da olsa görünüyor. Bu sinemayı eski Derinceliler pek severlerdi. Derince’de araba kiralayıp toplu olarak, kaç kez gitmiştik.
Bilgi aktarımında kullanılan “” içinde kullanılan terimler lakap’ları, X’ler Bilinmeyen’leri ve ()’ler ise ek açıklama’ları içermektedir. Eksik bilgileri tamamlama konusunda her tür hüsnü niyet başımız üzeredir.
Fotoğrafta ayaktakiler, Soldan sağa; Hulusi Gözer, “Bilecikli” Turan Güler, Hıfzı Karslı, “Cimbik” Mustafa X, “Ali Bey” Çetin Nakuş ve “Tatar” İrfan Toplu. Oturanlar, soldan sağa; “Çarşaf” İbrahim X, Halit X (Gölcük, Kavaklı), “Manav” Adil X, “Çumungi” İsmail X ve Şenol Baş.
Anılarını ve bilgilerini bizlerle paylaşan Sayın Turan Güler’e, katkıları ve zahmetleri için dostum Ferit Toplu’ya, bazı açıklayıcı bilgiler sağlayan Gökhan Yiğit’e teşekkür ederim.
© Copyright Hakkı Erkan Kiraz’a Aittir. Tüm Hakları Saklıdır. Bu yazı ancak kaleme alanın önceden yazılı izni alınarak tekrar yayınlanabilir ya da dağıtılabilir. © Copyrighted to Erkan Kiraz. All Rights Reserved. This study may be re-copied or re-distributed only with prior consent of its Author. Written & Edited By Erkan Kiraz erkankiraz@yahoo.com on various dates.
Access Info; Erkan KIRAZ; Work Address; Import & Export Expert, Toyota Otomotiv Türkiye A.S. P.K.161, Adapazari, Nehirkent 54000, Turkey. Tel: +90-264-295 10 82 Direct, Fax: +90-264-295 00 82, erkan.kiraz@toyotatr.com Home Address; Kentsa Sitesi. A15, D: 1, Alikahya-Izmit, Turkey. Home Tel; +90-262- 319 41 00, GSM; +90-532-613 31 02, E-Mails; erkankiraz@yahoo.com, erkankiraz-41@hotmail.com, URLs; http://www.mtuncel.com, http://www.gezinotlari.net, http://erkankiraz.blogspot.com, http://erkankiraz.multiply.com/, http://www.panoramio.com/user/2404315.
Access Info; Erkan KIRAZ; Work Address; Import & Export Expert, Toyota Otomotiv Türkiye A.S. P.K.161, Adapazari, Nehirkent 54000, Turkey. Tel: +90-264-295 10 82 Direct, Fax: +90-264-295 00 82, erkan.kiraz@toyotatr.com Home Address; Kentsa Sitesi. A15, D: 1, Alikahya-Izmit, Turkey. Home Tel; +90-262- 319 41 00, GSM; +90-532-613 31 02, E-Mails; erkankiraz@yahoo.com, erkankiraz-41@hotmail.com, URLs; http://www.mtuncel.com, http://www.gezinotlari.net, http://erkankiraz.blogspot.com, http://erkankiraz.multiply.com/, http://www.panoramio.com/user/2404315.